تشخیص اعتیاد با آزمایش خون،تست ادرار و از طریق مو و معیارهای رفتاری
آزمایش تشخیص اعتیاد باید توسط یک متخصص پزشکی یا متخصص بهداشت روان انجام شود. تشخیص کامل اغلب شامل ارزیابیهایی است که توسط چندین متخصص ازجمله پزشک عمومی، روانپزشک و روانشناس صورت میگیرد. یک فرد نه تنها برای تشخیص اعتیاد بلکه حتی برای تشخیص بیماریهای دیگر نظیر شرایط پزشکی یا اختلالات روانی که ممکن است به اعتیاد کمک کرده یا روی آن تاثیر گذارند نیز باید مورد آزمایش و ارزیابی دقیق قرار گیرد.
در یک برنامه درمان اعتیاد، فرایند تشخیص اغلب در طول ارزیابی اولیه رخ میدهد. بعد از ارزیابی که ممکن است شامل آزمایشات پزشکی و همچنین مصاحبه با فرد معتاد باشد ممکن است تشخیص اولیه صورت بگیرد. تشخیصات باید قبل از شروع درمان به دقت تنظیم شوند.
اگر یکی از عزیزانتان مشکوک به اعتیاد است و به دنبال راهی برای اطمینان از این موضوع و کمک به او برای ترک اعتیاد و درمان بیماریاش هستید، لازم است بدانید بهترین راه مشاوره با متخصص و مشاور باتجربه در زمینه ترک اعتیاد است. مشاورین متبحر و کارآزموده در کلینیک ترک اعتیاد دکتر شاه محمدی، آمادهاند تا شما را در این زمینه راهنمایی و همراهی کنند. برای رزرو وقت مشاوره می توانید با شمارههای 02188721329 و 02188662451 تماس حاصل فرمایید.
سوء مصرف موادمخدر
سوءمصرف موادمخدر یا اعتیاد به مواد مخدر اصطلاحی است که به مصرف آگاهانه موادمخدرغیرقانونی یا مصرف بیش از حد مجاز داروهای روانگردان تجویزی یا داروهای افزایش دهنده عملکرد جهت دستیابی به منافع یا تاثیرات غیر درمانی و غیرپزشکی اطلاق میشود. افراد معتاد، علیرغم پیامدهای منفی ناشی از مصرف موادمخدر، تمایلات غیرقابل کنترل، وسوسه انگیز، اجتناب ناپذیر و پایداری نسبت به مصرف مواد دارند. اوپیات، کانابینویید، کوکائین، ال اس دی، باربیتورات، الکل، دیازپام و کتامین از رایجترین موادمخدری هستند که معمولا باعث اعتیاد میشوند. داروهای تجویزی که باعث اعتیاد می شوند یا به دلایل غیرپزشکی مصرف میشوند میتوانند فعالیت مغز را تحت تاثیر گذاشته و منجربه وابستگی شوند. اوپیوئیدها از داروهای تجویزی هستند که معمولا اعتیاد ایجاد میکنند (اغلب برای تسکین درد و درمان سیستم عصبی مرکزی تجویز میشوند).
تاثیرات مضر اعتیاد به موادمخدر
تاثیرات کوتاه و بلندمدت اعتیاد به مواد مختلف عبارتند از:
کوتاه مدت
حتی یکبار استفاده از موادمخدر سمی میتواند قضاوت و تصمیمگیری فرد را تحت تاثیر قرار داده و درنهایت منجربه تصادفات، عملکرد ضعیف در مدرسه و فعالیتهای ورزشی، رفتارهای خطرناک برنامهریزی نشده و خطر اوردوز میشوند.
بلندمدت
سوءمصرف موادمخدر میتواند به مشکلات حادی نظیر ضعیف شدن نتایج تحصیلی، تغییرات خلق و خویی (بسته به موادمخدر افسردگی، اضطراب، کژپنداری و روانپریشی) و مشکلات خانوادگی و اجتماعی ناشی از مصرف مواد منتهی شود. مصرف مکرر مواد میتواند منجربه بیماری اعتیاد شود. مطالعات حاکی از آن است که اگر یک نوجوان در سنین کم مصرف مواد را شروع کند به احتمال زیاد زودتر به مشکلات ناشی از سوءمصرف موادمخدر یا اعتیاد دچار خواهد شد. و بالعکس اگر یک نوجوان تا دوره دبیرستان به سمت مواد کشیده نشود احتمال آلوده شدن به مشکلات ناشی از سوءمصرف موادمخدر در زندگی آتی او کمتر خواهد بود. علائم فیزیکی اعتیاد ممکن است در بین افراد متفاوت باشد. بهعنوان مثال مصرف کوکائین با تندی ضربان قلب و فشارخون بالا توام است درحالیکه مصرف اوپیات علاوه بر کندی ضربان قلب و اختلالات تنفسی با علائم ونشانههای دیگر نیز همراه است. گسترش بیماریهای عفونی نظیر اچ آی وی یا ایدز، هپاتیت بی، عوارض مرتبط با بارداری و نوزادان معیوب، جرم و مرگ ناشی از اوردوز برخی از عواقب خطیر سوءمصرف موادمخدر هستند.
مراحل تشخیص اعتیاد
قبل از آغاز برنامه درمانی ترک اعتیاد، یک معتاد ممکن است مراحلی را در فرایند تشخیص اعتیاد بگذراند:
مراجعه به یک پزشک عمومی یا سایر متخصصین پزشکی
در این مرحله، یک پزشک سلامت عمومی بیمار را بررسی و جهت ارزیابی مصرف موادمخدر آزمایشهایی را انجام خواهد داد. آزمایش برای تشخیص اعتیاد به روشهای مختلفی نظیر آزمایش قبل از اشتغال به کار، آزمایش راندم، آزمایش شک معقول یا علت، آزمایش بعد از حادثه، آزمایش بازگشت به کار و آزمایش پیگیری انجام میشوند. از طریق آزمایشات پزشکی نمیتوان اعتیاد را تشخیص داد اما با این وجود بهسادگی میتوان استعمال موادمخدر را تشخیص داد. جهت ارزیابی بیماریهای همزمان ممکن است به آزمایشات خون دیگری نیاز باشد. انواع آزمایشاتی که برای تشخیص مصرف مواد انجام میشود عبارت است از:
آزمایش ادرار از رایجترین تستهای غربالگری اعتیاد است. دلیل این امر این است که این تست از آسانترین و سریعترین روشهای تست اعتیاد است. یک معتاد برای گرفتن نمونه ادرار به مرکز بهداشتی ارجاع داده میشود. سپس نمونه ادرار برای تجزیه و تحلیل و تشخیص اعتیاد یا متابولیتهایی که بعد از پردازش موادمخدر توسط بدن تولید میشوند به آزمایشگاه ارسال میشود. کیتهای تست ادرار را برای انجام آزمایش در محیط غیررسمی میتوان خریداری نمود. این کیتها را معمولا برای تست موادی نظیر ماری جوانا، کوکائین، متامفتامین، نیکوتین و اکستازی که مورد سوء مصرف قرار میگیرند استفاده میکنند. آزمایش خانگی موادمخدر شبیه آزمایش خانگی تست حاملگی است. در هر دو آزمایش، خطوط رنگی نشاندهنده مثبت و منفی بودن پاسخ آزمایش است. اما با این حال محدودیتهایی برای تست اعتیاد ادرار وجود دارد. بیشتر موادمخدر توسط بدن متابولیز میشوند و ممکن است بعد از مدتی تشخیص داده نشوند. علاوهبر این، نمونه ادرار ممکن است توسط برخی دستکاری شود.
تجزیه و تحلیل فولیکول مو یکی از قابل اعتمادترین روشهای آزمایش اعتیاد است. این روش کمتهاجمی بوده و تا 90 روز بعد از مصرف، بیشتر موادمخدر را تشخیص میدهد. در آزمایش تشخیص اعتیاد از طریق مو میتوان موهای هر نقطه از بدن را جمعآوری و استفاده نمود. با تجزیه فولیکول مو میتوان تصاویر پیچیدهای از مصرف موادمخدر در طول زمان را تهیه نمود. موادی که در این آزمایش قابل تشخیص هستند عبارتند از: آمفتامینها، باربیتوراتها، بنزودیازپینها، کوکائین، متادون، پتیدین، اوپیات، پی سی پی، اکسی کدون، پروپوکسیفن، کانابینوئید، ترامادول، فنتانیل و سوفنتانیلها هستند.
آزمایش تشخیص اعتیاد از طریق خون نوعی تجزیه فنی نمونه خون گرفته شده از بیمار است. در روش تشخیص اعتیاد با آزمایش خون، معمولا از طریق سوزن نازک از رگ داخل آرنج، پشت کف دست یا نوک انگشت فرد مقداری خون برای نمونه و بررسی مصرف موادمخدرغیرقانونی گرفته میشود. آزمایش خون برای تشخیص اعتیاد برخلاف آزمایش تست ادرار (موسوم به آزمایش ادرار)، نه تنها متابولیتهای غیرفعال بلکه منبع اعتیاد را نیز تشخیص میدهد. متابولیتها موادی هستند که با تجزیه موادمخدر توسط بدن در طول فرایند متابولیسم ساخته میشوند. تنها نکته درخصوص تشخیص اعتیاد تمام انواع موادمخدرخصوصا ماری جوانا از طریق آزمایش خون این است که جهت دستیابی به نتیجه صحیح باید فاصله زمانی مصرف مواد و نمونهگیری از خون کم باشد.
گاهی تشخیص اعتیاد ممکن است از طریق آزمایش بزاق و عرق صورت گیرد. زمان تشخیص در این روش نیز بسیار کوتاه است. معمولا زمانی که امکان تست ادرار، خون و فولیکول مو وجود ندارد و یا عملی نیست آزمایش بزاق و عرق انجام میشود. بهعنوان مثال، مامورین پلیس برای تشخیص و تعیین میزان الکلی که یک فرد اخیراً مصرف کرده آزمایش بزاق فوری را انجام میدهند.
افرادی که باید مشکل اعتیاد آنها ارزیابی شود بهتر است برای شروع کار به یک پزشک مراجعه نمایند. یک پزشک عمومی میتواند فرد معتاد را به یک روانپزشک یا متخصص دیگر در حوزه اعتیاد ارجاع دهد. معتادین برای کنترل سلامت عمومی و مصرف مواد باید در تمام مدت فرایند بازیابی به پزشک خود مراجعه کرده و در تماس باشند.
مراجعه به یک متخصص بهداشت روان
یک روانپزشک (پزشکی که در زمینه بهداشت روان تخصص دارد) یا یک روانشناس میتواند اختالات ناشی از مصرف مواد را تشخیص دهد. متخصص بهداشت روان معمولاً ارزیابی خود را با مشاوره درخصوص موادی که فرد مصرف میکند و همچنین تعداد دفعات و میزان مصرف شروع میکند. برخی از معیارهایی که برای تشخیص اعتیاد در فرد به کار برده می شوند عبارت اند از:
- فرد معتاد روز به روز دوزهای بالاتری را مصرف کرده و یا تعداد دفعات مصرف را بیشتر از نیاز میکند.
- فرد قصد ترک مواد را دارد اما احساس ناتوانی میکند.
- زمان زیادی را صرف تهیه، مصرف موادمخدر و بهبود تاثیرات آن میکند.
- فرد تمایل یا نیاز شدید به مصرف مواد دارد.
- مصرف مواد مانع میشود تا فرد معتاد به تعهدات خود عمل کرده یا مسوولیتهای خود را انجام دهد.
- مصرف مواد با وجود عواقب منفی همچنان ادامه مییابد.
- فعالیتهای اجتماعی، کاری و تفریحی فرد معتاد به دلیل ارجحیت اعتیاد نادیده گرفته میشود.
- ممکن است مواد در موقعیتهای خطرناک نظیر قبل از رانندگی مصرف شود.
- علیرغم تاثیرات و آسیبهای فیزیکی و روانی فرد همچنان به مصرف مواد ادامه میدهد.
- تحمل فرد به مواد افزایش مییابد و درنتیجه برای دستیابی به تاثیرات مورد نظر باید مواد بیشتری مصرف نماید.
- در صورت ترک یا کنارهگیری از مصرف مواد ممکن است با مشکلات فیزیکی و روانی روبرو شده و برای پیشگیری از چنین علائمی به مصرف مواد روی آورد.
برخی مواقع اعتیاد از طریق مشاوره و گفتگو با یک متخصص بهداشت روان تشخیص داده میشود. متخصص بهداشت روان در طی گفتگو میتواند اطلاعات مورد نیاز را جمع آوری کرده و درصورتی که فرد از یک اختلال رنج میبرد آن را ثبت نماید. گاهی اوقات به یک ارزیابی کاملاً رسمی نیاز است. در چنین شرایطی یک روانپزشک یا روانشناس از ابزارهای ارزیابی بالینی استفاده خواهد کرد.
ارزیابی اختلالات همزمان
مصرف الکل و موادمخدر ممکن است موجب اختلال فیزیکی و روانی شده یا ناشی از چنین مشکلاتی باشد. عدم درمان و پیگیری مشکلات روانی و پزشکی میتواند مسیر بهبود را پیچیده کرده و در برخی مواقع موجب عود اعتیاد و بروز رفتارهای اعتیادآور شود. بنابراین تشخیص و درمان اختلالات همزمان نقش عمدهای در درمان اعتیاد الکل و موادمخدر دارند. تشخیص اختلالاتی که با اعتیاد رخ میدهند معمولا به همان شیوهای که اعتیاد تشخیص داده میشود صورت میگیرد. پزشک، علاوهبر دریافت بازخورد از فردی که به دنبال درمان است ممکن است جهت اطمینان از اینکه فرد به اختلالات دیگری مبتلا شده یا نه یک سری آزمایشات را انجام دهد، سوابق پزشکی فرد را تهیه نماید، علائم فرد را بررسی نماید، به راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی مراجعه نماید و در نهایت از قضاوتهای بالین استفاده نماید. مشاهده علائم به نسبت تمام ابزارهایی که در اختیار پزشکان قرار دارند در تشخیص اختلالات همزمان مؤثرتر میباشد. در این قسمت به معرفی چند مورد از اختلالات و علائم مرتبط با آنها میپردازیم که ممکن است در طول و یا بعد از ارزیابی اعتیاد تشخیص داده شوند:
علائم افسردگی شامل خستگی مفرط، کمبود انرژی، خواب زیاد یا بی خوابی، عدم توانایی در تمرکز، خلق و خوی افسرده، از دست دادن اشتها یا افزایش اشتها و افکار خودکشی میباشند.
علائم اضطراب عبارتنداز: مشکل در کنترل نگرانی، بیقراری، عدم تمرکز، تنش عضلانی، تحریکپذیری و اختلالات خواب.
علائم شامل تجربه ذهنی آسیب، تحریک پذیری زیاد، انزوا، اختلال شناختی و رفتاری و بی احساس شدن هستند.
از علائم این بیماری میتوان به توهمات بصری و شنیداری، هذیان، اختلالات گفتاری و رفتارهای کاتاتونیک اشاره نمود.
نشانههای بیماری کبد عبارتند از: زردی، خارش، کبودی آسان بدن، ورم، اختلال روانی، نارسایی کلیه، خستگی مفرط، درد مبهم شکم، کاهش اشتها و ضعف
علائم این بیماری شامل سرگیجه، تنگی نفس، ضعف، ورم، اسیدوزمتابولیک، افزایش سطح پتاسیم، اوره و کمخونی است.
خستگی مفرط، سرگیجه، کاهش وزن، تحریکپذیری، درد مفاصل و استخوان، نفخ شکم، ورم، شکنندگی ناخنها، خشکی پوست، ریزش مو، تغییر رنگ پوست و مو، کندی روند بهبود، کاهش اشتها وافسردگی از علائم سوء تغذیه هستند.
ارائه اطلاعات کافی درخصوص علائم کمک میکند تا پزشک به درستی بیماری را تشخیص داده و بتواند برنامه درمانی را که مناسب نیازهای بیمار است تنظیم نماید. ثبت علائم در یک دفترچه و نشان دادن آنها به پزشک یا متخصص اعتیاد نیز روش و ایده خوبی است.
تدارک برنامه درمانی
هنگامی که یک اختلال ناشی از مصرف مواد تشخیص داده میشود باید به فکر برنامه درمانی بود. تیم درمانی اغلب علاوهبر درمانگر و مشاوره شامل پزشک و روانپزشک است. برنامه درمانی مناسب معمولا به شرایط منحصربه فرد معتاد بستگی خواهد داشت. یک پزشک یا درمانگر ممکن است درمانهای سرپایی یا اقامتی را به بیمار توصیه نماید که در طی آن فرد معتاد باید در مراکز درمانی برای مدت زمانی که توافق شده به صورت 24 ساعته تحت مراقبت باشد. یک اختلال ناشی از مصرف مواد که شدت کمتری داشته باشد را با درمانهای سرپایی و بستری کردن فرد در خانه میتوان برطرف نمود. درمانها معمولا بهصورت فردی، گروهی و برخی مواقع با مصرف دارو انجام میشوند. داروها اغلب برای وابستگی الکل، تنباکو و اوپیوئیدها میباشد. نه تنها اعتیاد بلکه حتی اختلالات روانی و فیزیکی که ممکن است ناشی از اعتیاد باشد باید درمان شوند.
سوالات متداول
سوالات رایجی که در باره تشخیص اعتیاد مطرح میشوند عبارتند از:
موادمخدر تا چه مدت زمانی در ادرار قابل تشخیص هستند؟
دارو |
نام خیابانی مواد |
حداکثر زمان تشخیص |
|
حداقل |
حداکثر |
||
آمفتامین (AMP) |
اسپید، امپر، |
2 تا 7 ساعت |
2 تا 4 روز |
کوکائین (COC) |
کک، اسنو، کندی، کراک، بلو |
1 تا 4 ساعت |
2 تا 4 روز |
اکستازی (MDMA) |
ایکس، ای، اکس تی سی |
2 تا 7 ساعت |
2 تا 4 روز |
متامفتامین (MET) |
کریستال مت، مت، اسپید، شیشه |
2 تا 7 ساعت |
2 تا 4 روز |
اوپیات (OPI) |
هروئین و مورفین |
2ساعت |
2 تا 3 روز |
فن سیکلیدین (PCP) |
انجل داست، راکت فوئل |
4 تا 6 ساعت |
7 تا 14 روز |
ماری جوانا (THC) |
پات، گراس، علف هرز، دوبی، جوینت، روچ |
2 ساعت |
تا 40 روز |
بنزودیازپین (BZO) |
مسکن |
2 تا 7 ساعت |
1 تا 4 روز |
باربیتوراتها (BAR) |
مسکن، خار، شیطان قرمز |
2 تا 4 ساعت |
1 تا 3 هفته |
متادون (MTD) |
امدون، چاکلت چیپ، کوکی، |
3 تا 8 ساعت |
1 تا 3 روز |
تری سیکلیک ضدافسردگی (TCA) |
8 تا 12 ساعت |
2 تا 7 روز |
|
اکسی کودون (OXY) |
اّ اس، اّ ایکس، کاتتون، بلو |
1 تا 3 ساعت |
1 تا 2 روز |
هر موادی با سرعت متفاوت در بدن محو میشود. زمان تشخیص موادمخدر در ادرار به نوع مواد، تعداد دفعات و چگونگی مصرف مواد بستگی دارد. در جدول بالا حداقل و حداکثر زمانی که میتوان اعتیاد را در ادرار تشخیص داد شرح داده شده است.
سطوح حد تشخیص موادمخدر چقدر است؟
شناسه |
نام مواد |
سطح حد تشخیص |
AMP |
آمفتامین |
1000نانوگرم/میلی لیتر |
COC |
ککائین |
300نانوگرم/میلی لیتر |
MDMA |
اکستازی |
500نانوگرم/میلی لیتر |
MET |
متامفتامین |
1000نانوگرم/میلی لتر |
OPI |
اوپیات 0مورفین، هروئین، کدئین) |
300نانوگرم/میلی لیتر |
PCP |
فن سکیلیدین |
25 نانوگرم/میلی لیتر |
THC |
ماری جوانا (تتراهیدروکانیبینول) |
50 نانوگرم/میلی لیتر |
BZO |
بنزودیازپین |
300نانوگرم/میلی لیتر |
BAR |
باربیتورات |
300نانوگرم/میلی لیتر |
MTD |
متادون |
300نانوگرم/میلی لیتر |
TCA |
تری سیکلیک ضدافسردگی |
1000نانوگرم/میلی لیتر |
OXY |
اکسی کودون |
100نانوگرم/میلی لیتر |
سطوح حدتشخیص با قوانین و استانداردهای آزمایش تشخیص اعتیاد مطابقت دارند. به عبارت دیگر، از آنجایی که ممکن است مقداری از سطح مواد در آزمایش ادرار ساده مشخص شود، اگر سطح مواد زیر سطح حدتشخیص باشد احتمال منفی بودن جواب آزمایش اعتیاد زیاد است. نمونههایی که در حدتشخیص یا نزدیک آن هستند با بالاترین میزان خطا همراه هستند.
ترفندهای رایج منفی شدن تست اعتیاد مو چیست؟
از آنجایی که آزمایش تشخیص اعتیاد از طریق فولیکول مو یکی از سختترین آزمایشهای اعتیاد است که امکان منفی کردن جواب خیلی سخت است اما با این حال موارد متعددی وجود دارد که افراد با انجام آن میتوانند نتیجه آزمایش را تغییر دهند.
- اصلاح مو همراه با استراحت بدن
- شامپوهای سمزدایی مختلفی وجود دارد که میتوانند در تغییر جواب تست اعتیاد به افراد کمک کنند.
- از آنجایی که موادمخدر معمولا تا 90 روز بعد از مصرف در آزمایشها قابل تشخیص هستند معمولا افراد معتاد هنگامی که قرار است آزمایش تشخیص اعتیاد بدهند برای مدتی موادمصرف نمیکنند.
"کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است"