ترک اعتیاد به ترامادول با سم زدایی و رفتار شناختی به کمک خانواده

ترامادل (tramadol) دارویی است که برای درمان و تسکین درد تجویز می‌شود. اما در صورت مصرف درازمدت ترامادل یا سوء مصرف این دارو لازم است که درمان ترک اعتیاد به ترامادل انجام شود تا بیمار  مصرف دارو را به شیوه‌ای ایمن قطع کند. مواردی از اعتیاد به ترامادول در سن 8 سالگی گزارش شده است، در واقع سوء مصرف ترامادل برای رسیدن به حس سرخوشی و نشئگی محدودیت سنی و جنسی ندارد. گذشته از مشکلات اجتماعی و روانی ناشی از اعتیاد، مصرف این دارو عوارض بلندمدت جدی را در پی دارد.

وابستگی به ترامادل و خطرات اوردوز آن

مصرف درازمدت ترامادل مقاومت بدن در برابر دارو را افزایش می‌دهد، در نتیجه فرد باید دوز یا دفعات مصرف دارو را افزایش دهد تا دارو اثر مطلوب را به جا بگذارد. افزایش مصرف دارو خطر اوردوز تصادفی را به دنبال دارد که با علائم زیر همراه است:

• منقبض شدن مردمک‌ها (میوزیس)
• مشکلات تنفسی یا آهسته شدن تنفس
• خواب آلودگی شدید
• سرد و مرطوب شدن پوست
• ضربان قلب نامنظم یا آهسته
• تشنج
• بیهوشی
• کما

درمان مصرف بیش از حد ترامادل

اوردوز ترامادل یک مورد اورژانسی جدی است که به درمان فوری نیاز دارد. نالوکسان دارویی است که برای جلوگیری از بروز عوارض فوری ترامادول و نجات زندگی بیماری مصرف می‌شود که ترامادول بیش از حد مصرف کرده است. نالوکسان را می‌توان به صورت اسپری از راه بینی استنشاق کرد یا در عضله تزریق کرد، البته متخصص می‌تواند دارو را به صورت درون وریدی نیز تزریق کند. البته درمان اورژانسی اوردوز ترامادل فقط شروع کار است. اوردوز ترامادول غالباً نشانه وجود مشکلی بزرگتر، مانند وابستگی و اعتیاد است. بنابراین یکی از اقدام‌های ضروری پس از مصرف بیش از حد ترامادل، سم‌زدایی است. نظارت پزشکی و حمایت عاطفی و تخصصی بیمار را برای غلبه بر اعتیاد به ترامادل یاری می‌کند. ترک اعتیاد به تنهایی یا با تحمل بی‌توجهی و سرزنش اطرافیان کاری دشوار است.

مراقبت و درمان سریع برای ترک اعتیاد

درمان اعتیاد در مراحل اولیه بهترین روش برای مقابله با اعتیاد به ترامادل است، هر چه زودتر بیمار مراقبت لازم را دریافت کند، سریع‌تر بهبود می‌یابد. سوء مصرف مسکن‌ها مشکلی است که هر روز شدیدتر می‌شود، بنابراین آشنایی با علائم اعتیاد به مسکن‌هایی مانند ترامادل، برای کمک به بیمار و نجات وی ضروری است.

• مکانیسم اثر ترامادل شبیه به داروهایی است که در گروه ضددردهای مخدر طبقه‌بندی می‌شوند. ترامادول به عنوان یک مسکن متفرقه طبقه‌بندی می‌شود. Ultram، Ultram ER و Conzip بعضی از نام‌های تجاری ترامادول است.

البته ترامادل با داروهای دیگر نیز ترکیب می‌شود. ممکن است برخی از بیمارانی که این داروهای ترکیبی را مصرف می‌کنند، از وجود ترامادل در آن و قدرت اعتیادآوری دارو آگاه نباشند. از این داروهای مسکن ترکیبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• Ultracet
• Tramapap
• Ryzolt

علائم شایع ترک اعتیاد به ترامادل

بزرگترین عامل محدود کننده‌ای که دوران ترک اعتیاد را طولانی می‌کند و یک وابستگی معمولی را به یک اعتیاد پیچیده تبدیل می‌کند، شبیه بودن علائم ترک اعتیاد به ترامادل به علائم محرومیت از مورفین و کدئین است. این علائم عبارتند از:

• لرزش و رعشه غیرقابل کنترل
• بی‌قراری و کلافگی متوسط، مشابه سندرم پای بی‌قرار که مشخصه آن پهلو به پهلو شدن مداوم در تختخواب است.
• خشونت، اضطراب، آشفتگی و افسردگی که با گریه کردن‌های مداوم همراه است.
• انقباض‌های عضلانی دردناک
• دیر به خواب رفتن یا بیدار ماندن، رویاهای روشن
• عطسه، سرفه، گرفتگی بینی و سردرد
• مشکلات بینایی همراه با آبریزش چشم و دوبینی
• تغییر نبض و ریتم معمول قلب

مداخله و گام‌های بعدی

درمان ترک اعتیاد به ترامادل باید به دقت تهیه و اجرا شود. گاهی اوقات معتادان به ترامادل متوجه مشکلی که دچار آن شده‌اند، نیستند یا اعتیاد خود را انکار می‌کنند. دور از ذهن نیست که فرد معتاد دست کمکی را که به سویش دراز شده است، رد کند یا واکنشی تدافعی به پیشنهاد درمان نشان دهد. بنابراین لازم است که بیمار و نزدیکان وی به کمک متخصص برای ترک اعتیاد و مقابله با عوارض احتمالی آماده شوند. متخصص فرایند ترک اعتیاد را به خانواده بیمار توضیح می‌دهد، ایشان را با اعتیاد و عوارض آن آشنا می‌کند و طرح درمان مناسب را برای ترک اعتیاد توصیه می‌کند.

درمان اعتیاد به ترامادل

اگر وارد فرآیند درمان وابستگی به ترامادل برای خودتان یا یکی از عزیزانتان شده اید لازم است با مراحلی که در پیش رو دارید آشنا شوید که عبارتند از:

درمان اعتیاد همزمان به الکل و ترامادل

مراکز ترک اعتیاد متعددی برای درمان بیمارانی وجود دارد که از مشکلات مربوط به سوء مصرف همزمان الکل و ترامادل رنج می‌برند. درمان را می‌توان به صورت سرپایی یا بستری انجام داد، البته بیمار باید حداقل یک دوره سم‌زدایی را تحت نظارت پزشک در کمپ بستری شود، چرا که در این مدت علائم ترک اعتیاد بیشترین شدت را دارد و حتی خطرناک است، قطع مصرف الکل می‌تواند منجر به تشنج شود. سم‌زدایی تخصصی کمک می‌کند تا اثر دارو به تدریج و با احتیاط، تحت نظارت دقیق پزشک از بین برود.

بیمار داروهایی مانند دیازپام (والیوم) را در دوره سم‌زدایی دریافت می‌کند تا علائم ترک اعتیاد در زمان کاهش اثر ترامادول مدیریت شود. بیمار می‌تواند پس از سم‌زدایی، در برنامه بازتوانی شرکت کند. برنامه‌های بازتوانی مهارت‌های ضروری را که بیمار در دوران بهبود به آنها نیاز دارد، به وی آموزش می‌دهد و در عین حال کمک می‌کند که از محرک‌های محیطی دور بماند. مدت زمان بستری در کمپ متفاوت است و ممکن است دوره‌های 30، 60 و 90 روزه به بیمار توصیه شود، البته دوره‌های طولانی‌تر نیز وجود دارد. بیمار درمان‌های زیر را نیز در دوران ترک اعتیاد دریافت می‌کند:

• رفتاردرمانی
• مدیریت دارویی
• توانبخشی جسمی