اعتیاد به ماده مخدر صنعتی شیشه (کریستال یا آیس) تنها با یک بار مصرف

شیشه (Crystal meth) مخدر محرک بسیار اعتیادآوری است که اثر سرخوشی و نشئگی درازمدتی را ایجاد می‌کند. برخی افراد ماده مخدر شیشه را برای لاغر شدن سریع مصرف می‌کنند، هرچند درصد بالایی از وزن کم شده پس از قطع مصرف مخدر دوباره برمی‌گردد. کریستال مت آمفتامین (methamphetamine) که مت، آیس یا بلو آیس، شیشه، کریستال، گلس و کوارتز نیز گفته می‌شود، شبیه خرده شیشه یا تکه سنگ‌های درخشان سفید مایل به آبی در اندازه‌های مختلف است. این ماده مخدر نوع بدون بو، آبی یا بی‌رنگی از مخدر و محرک روانی صنعتی دی مت آمفتامین است.

تفاوت بین متامفتامین، آمفتامین و کریستال مت؟

مت آمفتامین در اوایل قرن بیستم برای استفاده در اسپری‌های ضداحتقان و تنگی نفس ابداع شد، مت آمفتامین مشتق از داروی مادر، یعنی آمفتامین است. امروزه مت آمفتامین برای درمان بسیاری از عارضه‌ها، مانند حمله خواب (نارکولپسی) و اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی، به کار برده می‌شود. هرچند مت آمفتامین و آمفتامین ساختار شیمیایی مشابهی دارند، اما از بعضی جهات با هم تفاوت دارند. چنانچه دوز یکسانی از این دو دارو مصرف شود، مت آمفتامین در سطح بالاتری از آمفتامین وارد مغز می‌شود، اثر ماندگارتری دارد و آسیب بیشتری به سیستم عصبی مرکزی می‌زند. آمفتامین کاربرد گسترده‌ای برای درمان بیماری‌های مختلف دارد، برای مثال دکستروآمفتامین برای درمان اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) به کار برده می‌شود. هرچند مت آمفتامین نیز کاربرد دارویی دارد، اما غالباً به صورت تفریحی مصرف می‌شود. کریستال مت خطرناک‌ترین نوع مت آمفتامین است.

تفاوت میان اسپید (speed) و شیشه چیست؟

آیس و اسپید دو نوع متفاوت متامفتامین هستند. متافتامین در سه نوع مختلف، به نام اسپید، بیس (base) و آیس وجود دارد، درجه خلوص این سه مخدر با هم متفاوت است. خلوص آیس حدود 80 % است، اما درجه خلوص اسپید حدود 20 ـ 10 درصد است. اسپید معمولاً به صورت پودری سفید یا زرد رنگ عرضه می‌شود، هرچند به صورت قرص نیز به فروش می‌رسد. اسپید به صورت استنشاقی (بالا کشیدن از راه بینی)، تزریقی، قرص یا کپسول مصرف می‌شود. آیس خالص‌ترین نوع متامفتامین است و معمولاً به شکل کریستال‌هایی بی‌رنگ تا سفید یا پودر درشت دانه کریستال مانند است، البته آیس به صورت پودرهای رنگی نیز عرضه می‌شود. آیس معمولاً کشیده یا تزریق می‌شود.

نام‌های خیابانی کریستال مت آمفتامین

نام‌های رایج کریستال مت آمفتامین عبارت است از:

•  گلس
•  بلید
•  کریستال
•  کوارتز
•  آیس

دلیل مصرف شیشه

ماده مخدر شیشه مخدری آشنا برای جوانان است که به وفور در مهمانی‌ها و کلوپ‌ها مصرف می‌شود و به دلیل ایجاد حس سرخوشی و هیجان، طرفداران بی‌شماری دارد. تمایل به کاهش وزن سریع یکی از دلایل مصرف شیشه است، هرچند وزن پس از قطع مصرف شیشه، دوباره زیاد می‌شود. به علاوه مقاومت بدن نسبت به کریستال به مرور زیاد می‌شود و به این ترتیب اثر لاغری آن نیز کمتر می‌شود. حس سرخوشی و نشئگی شیشه بیش از 12 ساعت دوام دارد، این مدت بسیار بیشتر از ماندگاری اثر مخدرهایی مانند کوکائین است. به همین دلیل است که بسیاری از مصرف کنندگان ماده مخدر شیشه را به بقیه مخدرها ترجیح می‌دهند.
بیماران دچار افسردگی نیز کریستال را به دلیل ایجاد حس سرخوشی انتخاب می‌کنند. به علاوه تقویت قوای جنسی و لذت‌بخش‌تر کردن روابط جنسی نیز افراد را به مصرف این مخدر مخرب وسوسه می‌کند.

روش مصرف شیشه

کریستال عموماً با استفاده از پایپ شیشه‌ای کشیده می‌شود، البته استنشاق (بالا کشیدن از راه بینی)، تزریق، بلع یا وارد کردن در مقعد یا میزراه نیز از دیگر روش‌های مصرف ماده مخدر شیشه است.

آیا اعتیاد به شیشه با یک بار مصرف ممکن است؟

نوع داروی مخدر تاثیر قابل توجهی بر اعتیادآور بودن آن دارد.مخدرهایی که باعث افزایش و افت سریع مواد شیمیایی مغز می‌شود، اعتیادآورترند. بنابراین موادی مانند آیس، تنباکو و الکل قوی‌ترند و وابستگی بیشتری ایجاد می‌کنند. به علاوه روش مصرف دارو نیز بر قدرت اعتیادآوری آن اثر می‌گذارد. اثر مخدر در صورت تزریق کردن یا کشیدن بیشتر می‌شود، چون به این ترتیب دارو با سرعت بسیار بیشتری به مغز می‌رسد و وابستگی بیشتری ایجاد می‌کند. برای مثال بدن یا روحیه برخی مصرف کنندگان قوی‌تر است، یعنی این که کنترل بهتری بر انگیزش‌ها و تکانه‌ها دارند و احتمال معتاد شدن‌شان کمتر است.

شیشه یا آیس چه تاثیراتی بر فرد معتاد می‌گذارد؟

این ماده مخدر می‌تواند عارضه‌های خطرناکی برای افراد داشته باشد که به شکل‌های مختلف نمود پیدا می‌کند. این تاثیرات و عارضه‌ها عبارتند از:

تاثیرات مغزی آیس کریستال

کریستال مت آمفتامین آزاد شدن انتقال دهنده‌ عصبی یا ماده شیمیایی مغز، به نام دوپامین را افزایش می‌دهد و بازجذب آن را متوقف می‌کند. در نتیجه میزان دوپامین در بدن افزایش می‌یابد. دوپامین نقش مهمی در عملکرد حرکتی، انگیزه، پاداش و شیوه تجربه و تفسیر لذت توسط مغز دارد. میزان دوپامین در مراکز پاداش مغز مدت کوتاهی پس از مصرف شیشه به طور ناگهانی افزایش می‌یابد، این افزایش ناگهانی حس سرخوشی و هیجان را در مصرف کننده القاء می‌کند. مصرف کردن شیشه باعث جمع شدن دوپامین در مغز می‌شود، این حالت ویژگی مشترک اکثر مواد مخدر است. سوء مصرف متامفتامین تغییرات قابل توجهی را در عملکرد مغز ایجاد می‌کند. همچنین مصرف کریستال بر ساختار و عملکرد ناحیه‌های مرتبط با عواطف و حافظه در مغز اثر می‌گذارد. به همین دلیل است که مصرف درازمدت شیشه غالباً مشکلات شناختی و عاطفی متعددی را ایجاد می‌کند. بعضی تغییرات مغزی تا مدت‌ها پس از ترک مخدر به قوت خود باقی است. هرچند بعضی تغییرات مدتی طولانی پس از ترک شیشه معکوس می‌شود، اما این روند حداقل یک سال طول می‌کشد. مصرف مداوم شیشه به مشکلات روحی و روانی متعددی دامن می‌زند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•  اضطراب، تحریک پذیری و رفتار تهاجمی و خشونت‌آمیز
•  افزایش تمرکز و هوشیاری
•  بیش‌فعالی و بی‌خوابی
•  تقویت انرژی، قوای جنسی، اعتماد به نفس، حس رضایت از خود و حس جامعه پذیری
•  توهم خود بزرگ بینی و خود را ابرقهرمان و شکست‌ناپذیر پنداشتن
•  هذیان و پارانویا
•  بی‌قراری روانی حرکتی و دستکاری کردن مداوم و وسواسی پوست که منجر به زخم شدن پوست می‌شود.
•  رفتارهای وسواسی و مکرر
•  اختلالات روان‌تنی، نوعی اغتشاش ذهنی باعث بروز بیماری یا علائم بدنی می‌شود.

چنانچه شیشه به طور مرتب و در دوز بالا مصرف شود، عارضه‌ای به نام سایکوز یا روان پریشی مت آمفتامین بروز می‌یابد. فردی که به طور مرتب شیشه مصرف می‌کند، به احتمال زیاد در دام اعتیاد خواهد افتاد.

عوارض ماده مخدر کریستال بر جسم

شیشه علائم جسمی متعددی را ایجاد می‌کند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•  آکنه و خارش پوست
•  بی‌اشتهایی (آنورکسی)
•  تاری دید
•  یبوست یا اسهال
•  گشاد شدن مردمک‌ها
•  سرگیجه
•  خشکی دهان و پوست
•  تب کردن (بالا رفتن دمای بدن یا هیپرترمی)
•  گرگرفتگی و سرخ شدن پوست
•  سردرد
•  فشار خون بالا
•  بی‌حسی
•  رنگ پریدگی
•  تعریق شدید
•  تنفس سریع
•  بی‌قراری، رعشه و انقباض غیرارادی عضلات
•  ضربان قلب نامنظم، نبض سریع و تپش قلب

مصرف کننده شیشه محدودیت‌ و مانعی در مقابل خود نمی‌بیند و رفتاری پرخطر دارد. مصرف مزمن یا اوردوز شیشه باعث تشنج، سکته مغزی، حمله قلبی و مرگ می‌شود.

تاثیر شیشه بر دندان‌ها

معتادان به شیشه به شدت در معرض خطر پوسیدگی شدید و از دست دادن دندان‌های خود هستند، چون اسیدهایی در متامفتامین وجود دارد که به دندان‌ها آسیب می‌زند. جرم‌گیر و شوینده، اسید باتری و اسید هیدروکلریک در تهیه مواد مخدر صنعتی به کار برده می‌شود. البته آسیب دیدن دندان‌های معتادان به شیشه دلایل دیگری نیز دارد:

•  بیمار مرتب دندان‌ها را روی هم فشار می‌دهد و دندان قروچه می‌کند.
•  مصرف شیشه باعث خشکی دهان می‌شود و بزاق محافظ دندان‌ها را کاهش می‌دهد.
•  مصرف مزمن شیشه میل به خوراکی‌های شیرین را افزایش می‌دهد.
•  معتادان غالباً در زمان نشئگی‌های طولانی مدت پس از مصرف شیشه، بهداشت دهان و دندان را جدی نمی‌گیرند.

عوارض مصرف شیشه در دوران بارداری

اعتیاد به شیشه در دوران بارداری می‌تواند تاثیراتی بر کودک داشته باشد. کوارتز از راه جفت به جنین منتقل می‌شود و به این ترتیب نوزاد نیز همراه با مادر تبدیل به مصرف کننده شیشه می‌شود. نوزادانی که در معرض شیشه قرار می‌گیرند، رشدشان محدود می‌شود، یعنی این که نوزاد با وزن پایین متولد و با نقص‌های رشدی متعدد روبه‌رو می‌شود. به علاوه شیشه به جفت آسیب می‌زند و باعث جدا شدن جفت می‌شود. در این حالت عوارضی مانند خونریزی پیش می‌آید، زندگی مادر و نوزاد به خطر می‌افتد و زایمان باید زودتر از موعد مقرر انجام شود. نوزادانی که در دوران رشد در معرض شیشه قرار می‌گیرند، معتاد به دنیا می‌آیند و از علائم ترک شیشه مانند بی‌خوابی، رعشه و انقباض دردناک عضلانی رنج می‌برند. به علاوه زمانی که نوزاد رشد می‌کند، باید با اختلالات یادگیری و تفکر نیز دست و پنجه نرم کند.

مقایسه آیس با کراک

آیس نوعی قوی از مت آمفتامین است که کشیده می‌شود، حال آن که کرک نوعی قوی از کوکائین خالص است. روش مصرف آیس و کرک مشابه است و هر دو میزان هوشیاری را به سرعت افزایش می‌دهند، اما اثر سرخوشی آیس بسیار شدیدتر است.  نشئگی کرک بیشتر از 15 دقیقه طول نمی‌کشد، اما سرخوشی ناشی از مصرف آیس 24 ـ 8 ساعت دوام دارد.