10 روش و آموزش والدین برای پیشگیری از اعتیاد کودکان

اعتیاد به مواد مخدر یک بیماری مبنی بر ناهنجاری‌های بیوشیمیایی است و باید به عنوان یک بیماری، نه جرم شناخته و درمان شود. این اپیدمی ترکیبی از اختلالات بیوشیمیایی، قدرت دارویی موجود، فروپاشی واحد خانواده و عدم آموزش است. پیشگیری بسیار ساده‌تر از درمان اعتیاد است. در انتظار کشیدن برای رسیدن سن فرزند خود به 13 یا 14 سالگی جهت آموزش موارد مربوط به مواد مخدر خیلی دیر است. بسیاری از نوجوانان معتاد شروع به مصرف الکل در سن 9 یا 10 سالگی کرده‌اند، سپس به مصرف داروهای قوی‌تر روی آورده‌اند. آموزش کودکان و ترساندن آن‌ها از مصرف مواد مخدر، به غیر از آموزش پزشکی، با اجازه یکی از والدین، باید از سنین 5 یا 6 سالگی شروع شود.

امروزه بسیاری از کودکان در برابرمعضل اعتیاد، آسیب پذیر هستند و احتمال اینکه گرفتار آن شوند بالاست. برخلاف تصور عموم مردم اعتیاد در کودکان ممکن است بسایر ساده اتفاق بیفتد چرا که عمده اعتیاد در کودکان مربوط به مصرف سیگار است. این مشکل در کودکانی که والدین سیگاری دارند شایع بوده به طوری که کودک از سر کنجکاوی و یا با تقلید از عمکرد والدین اقدام به مصرف سیگار می‌کند و این اولین قدم برای شروع اعتیاد است. هرچند ممکن است کودکان اقدام به مصرف مواد مخدر نکنند اما به دلیل بنیه بدنی کمی که نسبت به بزرگسالان دارند و اینکه هنوز در حال شکل گیری شخصیت هستند سریعتر به سیگار و ... وابسته می‌شوند و بسیاری از کودکانی که معتاد به مصرف سیگار هستند در نوجوانی اقدام به مصرف مخدرهای سنتی و صنعتی می‌کنند.

به کودک پیش دبستانی (5 تا 8 ساله) خود در مورد مواد مخدر ساله چه مواردی را باید گوشزد کنید

کودکان 5 تا 8 ساله هنوز به خانواده خود وابسته هستند و مشتاق هستند که والدین خود را راضی نگه دارند، اما در عین حال شروع به آگاهی یافتن در مورد خود و استقلال می‌کنند. اسکریپت‌های زیر به شما در خصوص برقراری ارتباط با فرزند 5 تا 8 ساله کمک می‌کند:

کودک در مورد قرص‌هایی که می‌بیند و بطری‌های دارو که در قفسه است و شما هر روز مصرف می‌کنید، کنجکاوی می‌کند.

چه بگویید

فقط به این دلیل که قرص‌ها و بطری‌ها در قفسه محل نگهداری داروهای پزشکی خانواده است به این معنا نیست که برای شما ایمن است. حتی اگر دوستانتان می گویند که این کار درست است، بگو: "نه، والدین من اجازه نخواهند داد من چیزی را استفاده کنم که نام من بر روی آن نوشته نشده است."

به کودک 9 تا 12 ساله خود در خصوص دارو چه مواردی را باید بگویید

کودکان 9 تا 12 سال، در تلاش برای کشف جایگاه خود در جهان هستند و تمایل دارند قدرت زیاد خود را به دوستانشان نشان دهند و در عین حال شروع به پرسش و نظرخواهی از والدین خود می‌کنند. اسکریپت‌های زیر کمک می‌کند که شما با کودک 9 تا 12 ساله خود گفتگوی مناسبی را داشته باشید:

کودک شما مدرسه متوسطه را شروع کرده است و می دانید که ممکن است به او مواد مخدر و الکل پیشنهاد گردد.

چه بگویید

من می دانم زمانی که جوان‌تر بودی ما در مورد نوشیدن و مواد مخدر صحبت کردیم، اما اکنون ممکن است وجود این موارد مسئله ساز باشند. من حدس می‌زنم حداقل درباره بچه‌هایی که تجربه می‌کنند مواردی را می‌شنوی. فقط می‌خواهم به یاد داشته باشی که من برای تو اینجا هستم و بهترین کاری که می‌توانی انجام دهی این است که فقط درباره چیزهایی که می‌شنوی یا می‌بینی با من صحبت کنی. فکر نکن چیزی است که من نمی‌توانم اداره کنم و یا تو در مورد آن نمی‌توانی با من صحبت کنی."

ده راه برای جلوگیری از اعتیاد به مواد مخدر کودک شما

با توجه به تجربه‌هایی که در سطح دنیا با بررسی کودکان معتاد انجام شده است، 10 راه برای پیشگیری از اعتیاد کودکان پیشنهاد می‌شود:

• حمایت کننده باشید: به خصوص قبل از اینکه کودک مشکل داشته باشد. سعی کنید از همه چیز مثبت در زندگی فرزندتان مانند نمرات خوب، مهارت داشتن در سرگرمی‌های یا ورزش، کمک کردن به دوستان یا اعضای خانواده حمایت کنید، مطمئن شوید که آنها توجه شما به نکات مثبتشان را دیده‌اند! این امر مفهوم رفتارهای مثبت را تقویت می‌کند و منجر به تقویت نکات مثبت می‌شود. به معلمان، دوستان و دیگران برای حمایت از رفتار خوب فرزندتان تکیه نکنید. اگر فرزند شما معتاد است، از درمان حمایت کنید؛ آن‌ها به سختی روی این موضوع کار خواهند کرد. اطمینان حاصل کنید که فرزند شما می‌داند که از او حمایت کرده و او را تشویق می‌کنید.
• به فرزندتان رفتارهای منفی که عواقبی دارند را آموزش دهید: والدین باید به کودک کمک کنند تا درک تفاوت بین درست و غلط در مغز ایجاد شود، زیرا آنها مهم‌ترین شخصیت‌های قدرت برای کودکان هستند. والدین همیشه از ما می‌پرسند چه برخوردی باید انجام دهیم اگر فرزندمان اشتباه عمل کرد. پاسخ ما این سؤال است که والدین شما چه کار می‌کردند؟ در این زمان آنها متوجه می‌شوند که سختگیری کمتری نسبت به والدین خود دارند. به خاطر داشته باشید که سختگیر بودن به معنای "بدجنس و بداخلاق بودن" نیست.

اگر هر گونه سوء ظنی به مصرف مواد مخدر توسط کودک دارید، به طور تصادفی تست دارویی را انجام دهید:

این به معنای تست اعتیاد یک کودک معتاد نیست! اما اشتباه بزرگ این است که فرض کنیم فرزند شما "هیچ وقت" نمی‌تواند با مواد مخدر ارتباط برقرار کند یا این که آنها خیلی جوان هستند. تست‌های مربوط به آزمایش مواد مخدر را می‌توان در داروخانه‌ها همراه با تخفیف خریداری کرد. به فرزندتان بگویید که این کار را برای رفاهتان انجام می‌دهید و اگر نتیجه تست منفی شود، برای همه خوب است. اگر آنها بگویند که آزمایش اعتیاد به مواد مخدر به این معنی است که به آنها اعتماد ندارید، پاسخ شما باید این باشد که اعتماد به دست آوردنی است! پیشگیری بهتر از درمان است. بسیاری از نوجوانان در ابتدا اعتراض می‌کنند، اما اگر آنها متوجه شوند که آزمایش مواد مخدر باید انجام شود، احتمالاً همکاری خواهند کرد. آزمایش یک راه خوب برای متوجه شدن اعتیاد در مرحله اولیه است؛ همچنین می‌تواند از آن جلوگیری کند.

• در مورد نشانه‌های اعتیاد به مواد مخدر آموزش‌های لازم را کسب کنید: مطمئن شوید که رفتار غیر معمول در کودک شما توضیحی دارد. شما (و نه پزشک، مدرسه یا دیگران) بهترین شاهد رفتار غیر معمول فرزندتان هستید. اگر مطمئن نیستید که علامت اعتیاد وجود دارد، یک آزمایش مواد مخدر انجام دهید.
• در زندگی فرزند خود درگیر باشید: در ورزش، سرگرمی‌ها، علائق و در مدرسه شرکت کنید. رفتارهای خوب را تشویق کنید و نتایج و عواقب رفتار بد را به فرزند خود یاد دهید. به ما اعتماد کنید، شرکت در ورزش و سرگرمی‌های فرزندتان بسیار لذت بخش تر از جلسات ملاقات با وکلا، دادگاه‌ها و جلسات مشاوره است.
• فرض خود را بر این نگذارید که این اتفاق برای خانواده شما نخواهد افتاد: اعتیاد برای هیچ کس تبعیض قائل نیست، در تمام سطوح اجتماعی و اقتصادی، نژادها و مذاهب، و در هر خانواده‌ای اتفاق می افتد. از آنجایی که مشکل اصلی در اکثر موارد بیوشیمیایی است، می‌تواند برای هر کسی اتفاق بیفتد. داشتن این اعتقاد که احتمالاً اعتیاد در خانواده شما اتفاق نمی‌افتد، می‌تواند بزرگترین اشتباه شما باشد.
• سعی کنید که از زمره بهترین والدین باشید: ما کامل نیستیم، اما والدین خوب، فرزندانشان را بیشتر از خود می‌خواهند. این یک توازن از پاداش دادن به رفتار خوب، آموزش دادن پیامدهای رفتار بد و درگیر بودن در زندگی فرزند شما است. محافظت بیش از حد، مجازات بیش از حد، دادن اختیارات بیش از حد مجاز و یا غایب بودن می‌تواند تنها موجب گردد تا یک نوجوان که مستعد ابتلا به اعتیاد (به علت مشکل بیوشیمیایی که ممکن است در حال حاضر وجود داشته باشد) است، معتاد گردد.
• در خصوص علائم اعتیاد دوستان یا افراد فامیل هوشیار باشید: کودکان مورد آزار و شکنجه بیشتر در معرض ابتلا به اعتیاد هستند. اگر فرزند شما تمایلی به بودن در اطراف یک دوست یا افراد خانواده نداشته باشد یا در هنگام بودن آن‌ها عجیب رفتار می‌کنند، این می‌تواند نشانه‌ای از وجود خطر باشد. این افراد معمولاً کودک را تهدید و وادار به سکوت می‌کنند، بنابراین کودک به شما چیزی نخواهد گفت. به همین دلیل مهم است که توجه دقیق به نحوه واکنش کودکان در هنگام حضور افراد خاص صورت گیرد. این نوع رفتار تبعیض آمیز نیست و در جامعه ما در تمام سطوح و اقشار وجود دارد.
• در فرزندتان اعتماد به نفس ایجاد کنید: عزت نفس پایین و تمایل بیوشیمیایی به اعتیاد، یک ترکیب کشنده است. مسائل مربوط به عزت نفس در نوجوانان معتاد فراگیر است و آن‌ها در این خصوص نیاز به مشاوره دارند. همانطور که قبلاً اشاره کردیم، در زندگی کودکان خود درگیر باشید و به رفتارهای خوب آن‌ها پاداش دهید. ما همه خوش ظاهر، باهوش و یا با اندام زیبا به دنیا نیامده ایم. برخی از ما دچار مشکلات عاطفی هستیم و مهارت‌های اجتماعی نداریم. این وظیفه والدین است که نقاط قوت فرزند خود را کشف کنند و آن‌ها را به درستی پرورش دهند. هر کس دارای ویژگی‌های مثبت است و این وظیفه ما است که با استفاده از این ویژگی‌ها فردی بهتر بسازیم.
• هرگز داروهای خود را در حضور فرزندتان مصرف نکنید: 

با کودک خود نباید یک رابطه دوستی همانند آن چه که با دوستان خود و بزرگسالان دارید، داشته باشید. درست است که گاهی کودک می‌تواند مانند یک دوست باشد، اما برای یک نوجوان ممکن است این رابطه گیج کننده باشد. آن‌ها ممکن است باور کنند که باید بتوانند هر کاری که شما انجام می‌دهید، انجام دهند، اما احترام شما در خطر است! اگر آنها معتاد شوند، احتمالاً احساس خشم و گناه را خواهند داشت و می‌توانند شما را در بخشی از روند اعتیاد خود سهیم بدانند و متهم کنند. شما، از سوی دیگر، قطعاً احساس گناه خواهید داشت و خود را به دلیل سهمی که در اعتیاد آن‌ها دارید، مقصر خواهید دانست. ما باید سهم والدین را در ایجاد این حس برای کودک که اعتیاد یک تجربه مثبت است، در نظر بگیریم.