روش سنتی ترک اعتیاد به مواد مخدر و الکل با کاهش تدریجی مواد
افرادی که به دنبال روشی برای خلاص شدن از گرداب اعتیاد هستند، متوجه میشوند که راههای بسیاری برای درمان ترک اعتیاد وجود دارد. مراکز بازتوانی اعتیاد غالباً سطوح متعددی از درمان و مراقبت را ارائه میدهند که شامل سمزدایی، درمان بستری، اقامت در کمپ، درمان بستری جزئی، درمان سرپایی جامع و پاک ماندن میشود. مراکز ترک اعتیاد در قالب این برنامههای بهبود، خدمات دیگری را نیز برای کمک به بیماران در حال ترک ارائه میدهند. خدمات ارائه شده به نوع مرکز درمانی و رواج طب سنتی ترک اعتیاد در آن مرکز بستگی دارد. در روش درمان اعتیاد سنتی، مواد مخدر به صورت تدریجی کم میشود تا جایی که مصرف آن قطع شود. البته همراه با آن و در ادامه این کاهش دوز، روشهایی مانند گروه درمانی یا درمانهای رفتاری شناختی نیز ممکن است انجام شود.
اعتیاد یک بیماری است و مانند بسیاری از بیماریها روشهای گوناگونی برای درمان آن ارائه میشود. هرچند یک درمان منحصر به فرد وجود ندارد که نتایج دقیقاً یکسانی را در یک زمان مشخص برای دو بیمار به دست بدهد، روشهای مختلفی ابداع شده است که براساس نتایج پژوهشهای متعدد برای درمان اعتیاد بسیار موثراند. یکی از انواع این روشها، روش سنتی ترک اعتیاد است که مانند سایر روشها ممکن است برای برخی از افراد مناسب و برخی دیگر نامناسب باشد.
برای تشخیص و انتخاب بهترین روش درمانی ترک اعتیاد به مواد مخدر یا الکل، مراجعه به پزشک باتجربه در این زمینه لازم و ضروری است. مشاورین کارآزموده در این زمینه در کلینیک ترک اعتیاد دکتر شاه محمدی، آماده ارائه تمام راهنماییهای لازم به شما هستند. برای رزرو وقت مشاوره میتوانید با شمارههای 02188721329 و 02188662451 تماس حاصل فرمایید.
اصول درمان موثر ترک اعتیاد
یک مطالعه علمی نشان داده است که درمان موثر ترک اعتیاد به بیمار کمک میکند تا ماده مخدر را کنار بگذارد، دوباره در چنگ اعتیاد گرفتار نشود و زندگی خود را نجات دهد. اصول بنیادین هر برنامه موثر ترک اعتیاد براساس این مطالعه به شرح زیر است:
- اعتیاد یک بیماری پیچیده اما قابل درمان است که بر رفتار و عملکرد مغز اثر میگذارد.
- یک درمان مشخص وجود ندارد که برای تمام بیماران مناسب باشد.
- درمان باید قابل انجام و در دسترس باشد.
- درمان موثر ترک اعتیاد باید به نیازهای مختلف فردی توجه کند و فقط به سوء مصرف مواد نپردازد.
- ادامه دادن درمان برای یک دوره تعریف شده ضروری است.
- مشاوره فردی و یا گروهی و دیگر انواع رفتار درمانی پرکاربردترین گونههای برنامههای درمان ترک اعتیاد به شمار میآید.
- دارو، به ویژه در کنار مشاوره و انواع رفتاردرمانی، بخش مهمی از درمان بسیاری از بیماران است.
- فرد درمانی و برنامههای خدماتی مختلف باید به طور مستمر ارزیابی و تعدیل شود تا اطمینان حاصل شود که درمان پاسخگوی نیازهای بیمار است.
- بسیاری از معتادان دچار اختلالهای ذهنی دیگری نیز هستند.
- سمزدایی تحت نظارت پزشک صرفاً نخستین مرحله از درمان ترک اعتیاد است و به تنهایی نمیتواند تغییر درازمدتی را ایجاد کند.
- درمان موثر لزوماً داوطلبانه نیست.
- در طول درمان باید نظارت مستمری بر مصرف مواد وجود داشته باشد، چون احتمال برگشت به اعتیاد وجود دارد.
- احتمال ابتلا به HIV/AIDS، هپاتیت بی و سی، سل و دیگر بیماریهای عفونی باید بررسی شود. همچنین مشاوره هدفمند رفتارهای کمخطر باید برای تعدیل یا تغییر رفتارهایی انجام شود که بیمار را در معرض خطر انتشار یا ابتلا به بیماریهای عفونی قرار میدهد.
گونههای رایج ترک اعتیاد به روش سنتی
روشهای ترک اعتیاد سنتی به صورتهای مختلف انجام میشوند که عبارت است از:
جلسات مشاوره فردی با درمانگر به صورت هفتگی و با هدف بهبود وضعیت روحی و عاطفی معتادین در دوران ترک برگزار میشود. این درمان به بیماران معتاد کمک میکند تا بیشتر با بیماری خود آشنا شوند و موانع فردی را بشناسند. سپس راهکارهای غلبه بر این چالشها را با راهنمایی مشاور پیدا کنند تا بتوانند زندگی رضایتبخشتری داشته باشند. در درمان ترک اعتیاد از روشها و تدابیر مختلف برای ارتقاء روحیه و نگرش و تغییر مثبت دائمی در افکار، رفتارها و انتخابهای سبک زندگی بهره گرفته میشود.
در جلسات گروه درمانی نزدیکان بیمار، برای مثال همسر، والدین، خواهر و برادر، دوستان نزدیک یا فرزندان او نیز شرکت میکنند. البته پرکاربردترین نوع گروه درمانی شامل گروهی متشکل از بیمارانی است که تجارب خود در زمینه اعتیاد را با هم در میان میگذارند. جلسات گروهی، صرف نظر از شرکت کنندگان در این جلسات، معمولاً توسط متخصصی هدایت میشود که در زمینه سلامت ذهن و روان آموزش دیدهاند. از مزایای گروه درمانی میتوان به فراگیری راهکارهای جدید مقابله با اعتیاد، فرصت تقویت مهارتهای ارتباطی، قویتر و امیدوارتر شدن از راه برقراری روابط مثبت با همدردان اشاره کرد.
اعتیاد خسارتهای فراوانی را به بنیان خانواده وارد میکند، که ترمیم آنها در دوران ترک اعتیاد ضروری است. خانواده درمانی میتواند سرآغاز جبران کردن خسارتهای وارده باشد. مشاوره خانوادگی ترک اعتیاد دوران بهبود را تسریع میکند و آرامش و قدرت را به خانواده بازمیگردد. برنامههای خانواده درمانی فرصت مناسبی است تا هر یک از شرکت کنندگان پرده از عوارض مخرب اعتیاد به مواد مخدر و الکل بردارند و بیمار را از مشکلاتی که در این مدت تحمل کردهاند، آگاه کنند. جلسات درمان در محیطی امن و آرام و به روشی کاربردی برگزار میشود. به این ترتیب بیمار حس نمیکند که مورد حمله قرار گرفته است و هر یک از اعضاء خانواده میتواند افکار، احساسات و عواطف خود را آزادانه با دیگران در میان بگذارد.
درمان تشخیص دوگانه شامل رفتار درمانی و مدیریت رفتاری است که با هدف درمان اعتیادها و اختلالهای روحی همزمان انجام میشود تا برنامه ترک اعتیاد و بازتوانی موفقیتآمیز باشد. درمان تشخیص دوگانه جامع با تشکیل تیم مدیریت هر مورد خاص شروع میشود که از متخصصین درمان ترک اعتیاد و درمانگران مشکلات روحی تشکیل میشود. تیم درمان، پس از درگیر شدن بیمار، از رویکردهای انگیزشی استفاده میکند تا بیمار مشکلات ناشی از سوء مصرف مواد را بشناسد و انگیزه تغییر در بیمار القاء شود. زمانی که بیمار خواسته خود را برای تغییر اعلام کند، درمانگر تکنیکهای رفتاردرمانی را برای آموزش مهارتهای ضروری پاک ماندن پیاده میکند. بیمار روشهای تغییر دادن الگوهای رفتاری و فکری مرتبط با اعتیاد را یاد میگیرد.
رفتاردرمانی شناختی با هدف اصلاح رفتارهای خودویرانگری و نگرشهای منفی مرتبط با اعتیاد و جایگزین کردن آنها با عادتهای مثبت و سالم انجام میشود تا بیمار برای مدتی طولانی و حتی تا پایان عمر پاک بماند. کمک کردن به بیمار برای یادگیری قدرت پیشبینی کردن مشکلات احتمالی و کنترل کردن خود از طریق پیادهسازی راهکارهای مدیریتی موثر، مولفه اصلی رفتاردرمانی شناختی است. راهکارهای رفتاردرمانی شناختی مبتنی بر این نظریه است که فرایندهای یادگیری نقش مهمی در رشد الگوهای رفتاری ناهنجار ایفاء میکند. CBT شیوه تشخیص و اصلاح رفتارهای مشکلآفرین را به معتادان یاد میدهد و برای این کار آنان را مسلح به مهارتهای مختلفی میکند که میتوانند از آنها برای کنار گذاشتن مواد و رفع مشکلات همزمان با اعتیاد بهره بگیرند.
برنامه 12 قدم راهکاری ارزشمند برای ترک اعتیاد است. این روش درمانی بر این موضوع تاکید دارد که اعتیاد یک بیماری است و بیمار را در مسیر رسیدن به زندگی پاک و تشکیل پیوندهای اجتماعی قوی یاری میکند و کمک میکند. همچنین بیمار در ترک اعتیاد دوازده مرحلهای، با افراد دیگری آشنا میشود که موانع مشابهی را برای ترک اعتیاد تجربه کردهاند و موفق شدهاند بر آنها غلبه کنند، بیمار در این گروهها از پشتیبانی لازم برخوردار میشود و برای ترک اعتیاد تشویق میشود. برخورداری از یک شبکه حمایتی قوی در دوران ترک اعتیاد برای پاک ماندن حیاتی است. برای حمایت تکمیلی از بیمار در برنامه ترک 12 مرحلهای، یکی از اعضاء حامی و پاسخگوی وضعیت بیمار است.
برای پیشگیری از اعتیاد مجدد مداخلههایی به کار برده میشود که بر کاهش تمایل بیمار برای مصرف مواد و شروع دوباره اعتیاد متمرکز است. هدف از این برنامهها این است که بیمار دیگر سمت الکل و مواد مخدر نرود. قویترین عامل پیشبینی کننده عود اعتیاد، میل به سوء مصرف مواد است. تعدیل انتخابهای سبک زندگی بخش اصلی برنامههای پیشگیری از اعتیاد مجدد است. همچنین این برنامهها مهارتهای مدیریتی ضروری را برای سرکوب میل به مواد و غلبه بر محرکهای عاطفی و محیطی ترغیب کننده به مصرف دوباره مواد یا الکل به بیمار آموزش میدهد. بیماران در حال ترک باید از سه مرحله عود اعتیاد آگاهی داشته باشند تا بتوانند به محض مواجهه با آنها اقدام ضروری را انجام دهند.
برنامههای مراقبتی پس از ترک اعتیاد بخش تعیین کنندهای از یک دوران بهبود موفق است، چرا که در این بخش به محرکهای روانی دامن زننده به اعتیاد و رفتارهای خودویرانگر مرتبط با سوء مصرف مواد پرداخته میشود. این برنامهها برای ایجاد انگیزه و پشتیبانی مستمر پس از اتمام درمان طراحی میشود. پس از آن که بیمار زندگی مستقل خود را ازسر گرفت، مسلماً برای حفظ قدرت و پایداری خود نیاز به کمک و یک برنامه موثر خواهد داشت.
درمان کلنگر و درمان سنتی ترک اعتیاد
درمان کلنگر ترک اعتیاد اصطلاحی است که برای توصیف آن دسته از برنامههای بازتوانی به کار برده میشود که به کل جسم و روح بیمار توجه میکند. درحالی که ترک اعتیاد طب سنتی به نیازهای ذهنی، عاطفی و جسمی بنیادی بیمار توجه میکند، بازتوانی کلنگر در هر یک از این ناحیهها بسیار عمیقتر عمل میکند و مولفه تقویت روحیه را نیز به طرح درمان اضافه میکند. ترک اعتیاد به روش طب کلنگر، علاوه بر روشهای معمول طب سنتی با گنجاندن درمانهای زیر به تمامی جوانب جسم و روح بیمار توجه میکند:
- طب فیزیکی و ورزش کردن، در باشگاه و در فضای باز
- تای چی
- درمان دارویی
- طب سوزنی
- اسب درمانی
- یوگا
- افزایش آگاهی درباره رژیم غذایی
- طب شرقی
- ماساژ
در این زمینه فقط چند مثال انگشتشمار وجود دارد، چون ترک اعتیاد به روش کلنگر تلفیقی منحصر به فرد از درمانهای مختلف است. این درمانهای مکمل به جوانب مختلفی از بدن، ذهن و روح بیمار توجه میکند و این فرصت را در اختیار بیمار میگذارد تا با یادگیری مهارتهای حل مسئله بتواند یک زندگی پاک و بدون اعتیاد را ادامه دهد.