درمان سریع اعتیاد به مواد مخدر (قطع آنی) با ترک یابویی یا سقوط آزاد

هنگام رسیدگی به اختلال اعتیاد، اولین گام در بیشتر برنامه‌های درمانی سم‌زدایی یا به‌عبارتی دتوکس است. سم‌زدایی فرایندی است که در طی آن فرد معتاد مصرف دارو را کنار گذاشته و اجازه می‌دهد مواد به‌ صورت طبیعی از سیستم بدن او خارج شود. این حالت به‌ طور کل منجر به علائم محرومیت می‌شود که ممکن است بسیار ناخوشایند بوده و با برخی از انواع مواد سم‌زدایی بسیار خطرناک نیز باشد. محرومیت می‌تواند به‌قدری دشوار باشد که اغلب به عنوان یک عامل بازدارنده برای افراد معتاد عمل کرده و حتی مانع فکر کردن آن‌ها به ترک می‌شود.

بسیاری از افراد یا به دلایل اقتصادی یا شخصی از رفتن به مراکز ترک اعتیاد خودداری کرده و معتقدند که می‌توانند اعتیاد خود را با روشی موسوم به ترک یابویی(cold turkey) که با عناوین مختلف نظیر سقوط آزاد، ترک آنی یا بوقلمون سرد معروف است ترک کنند. درحقیقت، توانبخشی زمانی پیگیری می‌شود که تلاش فرد بدون کمک دیگران برای ترک اعتیاد با موفقیت همراه نباشد.

کنترل علائم ناخوشایند محرومیت در افرادی که بیشتر به صورت تفریحی انواع خاصی از مواد را استفاده می‌کنند به مراتب بیشتر خواهد بود. اما در افرادی که اعتیاد شدید دارند یا افرادی که مواد بسیار خطرناک نظیر هروئین را مصرف می‌کنند، مراحل اولیه سم‌زدایی اگر بدون نظارت متخصصین پزشکی ترک شود می‌تواند کشنده باشد.

از اعتیاد تا ترک

از آن‌جایی که بسیاری از موادمخدر دارویی و مواد خیابانی بسیار اعتیادآور هستند جای تعجب ندارد که موجب وابستگی بسیاری از افراد شوند. افتادن به دام اعتیاد ممکن است آسان باشد اما ترک آن مستلزم تلاش و زمان است. با داشتن یک برنامه اجرایی درست و حمایت کافی از سوی دوستان، اعضای خانواده و پزشکان شانس موفقیت در هر فردی که قصد ترک مواد را دارد بسیار بالا خواهد بود.

علائم محرومیت

گرچه علائم محرومیت با توجه به نوع موادمصرفی، طول مدت مصرف، اختلالات نهفته و روش سم‌زدایی متغیر است اما برخی از علائم مشابه ممکن است بدون در نظر گرفتن این عوامل رخ دهند. از علائم رایج محرومیت و ترک اعتیاد می‌توان به: تحریک‌پذیری، بی‌خوابی، خستگی مفرط، گرگرفتی و احساس سرما و لرز اشاره کرد.

پزشک به فرد معتاد کمک خواهد کرد تا علائم احتمالی محرومیت را درک کرده و ابزارهای مقابله‌ای را در اختیار او قرار خواهد داد تا این دوره را راحت‌تر بگذراند. خبر خوب این است که این علائم اغلب کوتاه مدت هستند.

سم‌زدایی چیست؟

هنگامی که فردی به یک مواد اعتیادآور وابستگی پیدا می‌کند، اولین گامی که اغلب برای پاک شدن برداشته می‌شود سم‌زدایی است. هدف نهایی این مرحله، پاکسازی بدن از مواد و کمک به آغاز فرایند بهبود است. روش سم‌زدایی بکار رفته به نوع اعتیاد و همچنین آیین نامه مرکز درمان بستگی دارد. سم‌زدایی بسته به شخصیت هر فرد و همچنین نوع موادی که فرد در حال ترک آن است ممکن است برای برخی بسیار سخت و طاقت‌فرسا باشد.

برخی ممکن است خیلی راحت در منزل سم‌زدایی کنند درحالی‌که برخی دیگر برای اطمینان از این‌که همه چیز به خوبی پیش می‌رود ممکن است به نظارت‌های محتاطانه پزشکی نیازمند باشند. در بسیاری از موارد یک بیمار ممکن است بتواند یک گزینه درمانی را متحمل بشود که با بکارگیری مواد مخدر دارویی موجب خواهد شد بیمار با درد و استرس کمتر بتواند مواد را ترک کند. برنامه سم‌زدایی باید بعد از مشاوره با پزشک و ارزیابی وضعیت سلامت فرد و همچنین خطر عوارض جانبی منفی تعیین شود.

درمان اعتیاد با قطع سریع مواد یا روش یابویی

روش‌های متعددی برای رفع مشکل ترک اعتیاد وجود دارد. در مورد مواد خاص، خصوصا داروهای تجویزی، کاهش تدریجی دوز مواد راحت‌تر و سالم‌تر از سم‌زدایی یکباره تمام مواد است. موادمخدری نظیر هروئین و ویکودین دارای نسخه‌های ضعیفی هستند که افراد معتاد می‌توانند به‌طور موقت یا دائمی به آن‌ها روی آورند.

در شرایط دیگر، شاید بهترین کار این باشد که دارو را به یکباره ترک کرد و حداقل تا از بین رفتن نشانه‌های محرومیت پاکی خود را حفظ کرد. این روش اغلب " ترک یابویی" نامیده می‌شود. یک فرد معتاد می‌تواند این مرحله را به تنهایی طی کند اما احتمال موفقیت سیار کم خواهد بود. مراکز ترک اعتیاد زیادی وجود دارد که با ارائه خدمات پزشکی کمک می‌کنند تا فرایند ترک بدون خطر، راحت‌تر و درنهایت با موفقیت سپری شود.

حقیقت این امر این است که ترک مواد خاص نظیر الکل و بنزودیازپین‌ها کشنده شناخته شده‎اند و از طرفی بازگشت به مصرف نیز با خطراتی همراه است. علاوه‌بر روش استاندارد سم‌زدایی بوقلمون سرد، برخی افراد از روش‌های ترک آنی اعتیاد حمایت می‌کنند که ظاهر دوره ترک را کاهش داده و درنتیجه موجب می‌شود تحمل این پروسه راحت‌تر صورت گیرد.

خطرات ترک سقوط آزاد چیست؟

ترک مواد با روش سقوط آزاد اغلب دشوارتر از آن‌چه که به‌نظر می‌رسد می‌باشد. این موضوع به‌ویژه هنگامی که فرد سعی دارد بدون رفتن به مراکز توانبخشی مواد را ترک کند بیشتر صدق می‌کند. به همین دلیل علت این‌که چرا ترک مواد ممکن است غیرقابل تحمل باشد قابل درک است. به افراد آموزش داده می‌شود تا کاملا مستقل باشند.

آن‌ها احساس می‌کنند که می‌توانند هرکاری را همیشه خودشان انجام دهند. 28.6 درصد از افراد بر این باورند که می‌توانند مشکل اعتیاد را بدون نیاز به درمان حل کنند. با این وجود، این منطق که برگرفته از فرهنگ است در ترک اعتیاد می‌تواند بسیار مضر باشد. دلیل اصلی این است که هنگامی که افراد تصمیم به ترک سقوط آزاد می‌کنند ممکن است خطرات زیادی را تجربه کنند.

خطرات بازگشت

بازگشت یک خطر جدی برای معتادین به مواد است که اخیرا تصمیم به ترک آنی مواد گرفتند. خطر بازگشت در مواردی که افراد به هروئین و کراک معتاد هستند بسیار واقعی است. بیش از 90% از مصرف کنندگان هروئین، بازگشت را تجربه می‌کنند و این درحالی است که میزان بازگشت در مصرف کنندکان کراک 84% است. طبق برآوردهای به عمل آمده، میزان بازگشت کلی برای تمام مصرف کنندگان موادمخدر ازجمله قرص‌های قانونی که اغلب سوء استفاده می‌شوند حدودا 69% است.

بدون کمک مراکز ترک اعتیاد که هدف آن‌ها حمایت و ایجاد انگیزه در معتادین است، افراد وابسته به مواد تمایل دارند به شیوه‌های قدیمی خود رجوع کنند. دلیل اصلی این است که آن‌ها اغلب فکر می‌کنند هنگامی که تصمیم به ترک آنی می‌گیرند می‌توانند از هر مورد یا هر فردی که تاثیر منفی روی رفتار آن‌ها دارد خودداری کنند. متاسفانه این نوع اجتناب غیرواقعی است.

بدتر از همه این‌که، این قبیل افراد اغلب در تطبیق فعالیت‌های روزمره خود با عدم مصرف مواد مشکل دارند. بازگشت خطرناک است چرا که خطر اوردوز برای افرادی که اخیرا مواد را ترک کردند بسیار بالا است. به‌عبارتی در طول این موقعیت‌ها، خطر اوردوز افزایش می‌یابد. تحمل فرد معتاد به مصرف مواد بعد از یک دوره استفاده نکردن کمتر می‌شود.

فرد ممکن است سخت تلاش کند تا همان مقدار موادی را که قبلا مصرف می‌کرده استفاده کند اما غافل از این‌که بدنش دیگر قادر به استعمال این میزان مواد نیست.

خطرات محرومیت

مهمترین خطر مرتبط با ترک بوقلمون سرد محرومیت است. علائم محرومیت می‌تواند برای افرادی که از موادمخدری نظیر هروئین یا انواع دیگر داروها استفاده می‌کنند شدیدتر باشد. ترک آنی مواد برای آن‌ها بسیار تحسین‌انگیز است اما این روش اغلب خطرناک است.

محرومیت می‌تواند برای فرد معتادی که سعی دارد اعتیاد خود را از طریق روش ترک یابویی کنار بگذارد بسیار خطرناک باشد. علائم اولیه محرومیت اغلب شامل: تعریق، درد عضلانی، تشویش و اضطراب است. با این وجود چنین علائمی را که ممکن است افراد سرسری بگیرند ممکن است منتهی به اسهال و استفراغ شود. عوارضی که ممکن است به دلیل چنین علائمی بروز کنند عبارتند از: ورود محتویات معده به ریه و کم آبی بدن

زمانی که نباید هرگز به سراغ روش ترک یابویی رفت

باید همیشه از روش ترک بوقلمون سرد اجتناب کرد. اما هنگامی که هر یک از شرایطی که در این قسمت معرفی می‌کنیم قابل اجرا باشند روش ترک آنی نباید انجام شود.

سم‌زدایی شدید- عملکرد تنفسی و قلبی - عروقی ممکن است به‌طور مداوم کنترل شوند تا سطح الکل به محدوده ایمنی کاهش یابد.

2 تا 3 تلاش ناموفق برای سم‌زدایی- عوارض در فردی که چندین بار محرومیت را تجربه کرده به‌مراتب بیشتر خواهد بود.

سابقه تشنج یا  جنون الکلی در طول محرومیت – برای جلوگیری از تشنج ممکن است به داروها نیاز باشد.

شرایط روانی ناپایدار- هنگامی که الکل یا موادمخدر به شکل تجویز به خود مصرف شوند از بین بردن این مواد می‌تواند منجر به افزایش چشمگیر علائم یک بیماری روانی همزمان گردد.

راهی برای پیشگیری از خطرات

خطرت و ناراحتی‌های مرتبط با سم‌زدایی ترک یابویی از طریق روش سم‌زدایی با کمک دارو، کاملا قابل درمان، کنترل و پیشگیری هستند. در حقیقت این نوعی از خدمات است که در مراکز درمان اعتیاد ارائه می‌شوند. در دوره‌ای که علائم محرومیت بسیار شدید است، بسته به نوع موادمصرفی به راحتی می‌توان با بستری کردن فرد معتاد به مدت چند روز تا 1 هفته در بیمارستان سم‌زدایی را انجام داد.

بیمار برای کنترل علائم حیاتی در بیمارستان می‌ماند تا اطمینان حاصل شود که هر یک از علائم خطرناک سریعا مورد بررسی قرار خواهند گرفت. علاوه بر این، در این فرصت علائم غیرخطرناک اما ناخوشایند نیز درمان می‌شوند تا جایی‌که امکان دارد دوره محرومیت به‌آسانی و راحتی سپری شود. اضطراب و افسردگی با داروهای غیراعتیادآور نظیر بازدارنده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs) قابل پیشگیری است. بروز درد و تهوع نیز قابل درمان هستند.

هدف از روش سم‌زدایی پزشکی این است که بیمار احساس راحتی داشته و بتواند سم‌زدایی را با موفقیت به اتمام برساند. این نوع برنامه درمانی، خطر بازگشت را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهد چراکه عامل وسوسه برای قطع علائم محرومیت کمتر خواهد بود. علاوه‌بر این، کنترل بیماران مانع بازگشت ناشی از ولع شدید آن‌ها خواهد شد. سم‌زدایی به کمک روش پزشکی کمک می‌کند تا یبماران بتوانند به‌راحتی وارد طرح توانبخشی سرپایی یا بستری شوند.

بدون درمان، بعد از اتمام سم‌زدایی احتمال بازگشت یک معتاد بیشتر خواهد بود. گرایش به مصرف مواد ممکن است هفته‌ها، ماه‌ها و حتی سال‌ها ادامه داشته باشد. در عین حال، اگر بیماری‌های روحی یا بیماری‌های جسمی همزمان نیز وجود داشته باشد که ممکن است در وهله اول به رفتار سوء مصرف مواد کمک کنند و بدون درمان رها شوند هیچ دلیلی وجود نخواهد داشت که فرد معتاد دوباره به چنین رفتاری بازگردد.

خلاصه کلام که بدون کمک متخصصین، ترک مواد و ماندن در حالت ترک خصوصا در موادی نظیر الکل، موادمخدر و داروهای تجویزی بسیار دشوار خواهد بود. سم‌زدایی یابویی بدون کمک پزشکی ممکن است در ترک اعتیاد نیکوتین موثر باشد اما در مورد مواد دیگر، محرومیت ناشی از آن می‌تواند جدی و خطرناک باشد. بهترین کاری که افراد معتاد می‌توانند برای خود انجام دهند این است که برای ترک مواد به فکر یک ایده پزشکی حرفه‌ای باشند و اگر سم‌زدایی بوقلمون سرد ضروری باشد بهتر است تمام کمک‌هایی را که می‌توانند دریافت کنند را بپذیرند.