ترک اعتیاد و وابستگی به متادون با کمک بوپرنورفین و کلونیدین
متادون یک داروی تجویزی است که به منظور درمان درد شدید استفاده می‌شود. همچنین به منظور درمان اعتیاد به مواد مخدر مانند هروئیننیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو یک درمان بسیار مفید و موثر برای افرادی است که برای این منظور به آن نیاز دارند.
متادون خود یک داروی مخدر بوده و می‌تواند اعتیاد آور باشد. اعتیاد به متادون در برخی از افراد در اثر استفاده از آن برای ترک اعتیاد به داروهای مسکن دیگر امکان پذیر است.
هنگامی که مصرف متادون را بعد از مدتی استفاده ترک می‌کنید، ممکن است علائمی را تجربه کنید. ترک متادون می‌تواند تجربه‌ی دردناکی باشد. شما باید خطرات و مزایای همراه با درمان متادون را با پزشک خود در میان بگذارید. وی می‌توانند به شما به منظور تصمیم گیری در مورد اینکه درمان طولانی مدت یا قطع مصرف متادون برای شما مناسب است یا خیر، کمک کند.
متادون ممکن است از نظر ساختار شیمیایی شبیه به هروئین، مورفین، ویکودین و مخدرهای دیگر نباشد، اما به همان اندازه یا حتی بیشتر اعتیادآور است. متادون به همان اندازه‌ی این مواد مخدر باعث ایجاد سرخوشی شده و همان علائم وحشتناک ترک اعتیاد از جمله استفراغ، اسهال، تب، درد عضلانی، بی‌خوابی، اضطراب و هوس‌های مداوم را در پی دارد. حتی برخی عنوان می‌کنند که ترک متادون سخت‌تر از ترک هروئین است.
مشاورین کارآزموده ما در کلینیک ترک اعتیاد دکتر شاه محمدی، آماده‌اند تا شما یا عزیزتان را در همه مراحل ترک متادون همراهی کنند. برای رزرو وقت مشاوره می‌توانید با شماره تلفن 02188721329 و 02188662451 تماس حاصل فرمایید.
روش‌های ترک اعتیاد به متادون
مراکز درمانی اعتیاد از تجربه‌ی متخصصین و پزشکان به منظور ایجاد یک برنامه درمانی اختصاصی برای هر بیمار استفاده می‌کنند. یک برنامه درمانی بصورت بستری باعث افزایش شانس بازیابی موفقیت آمیز از اعتیاد متوسط تا شدید به متادون می‌گردد. درمان سرپایی نیز یکی از گزینه‌ها برای افراد با اعتیاد خفیف به متادون است.
ترک متادون چگونه است؟
متادون می‌تواند بسیار اعتیادآور باشد بخصوص در صورتی که با دوز بالا مصرف شود. این دارو اغلب به منظور درمان اعتیاد به مواد مخدر استفاده می‌شود که باعث اعتیاد به خود آن توسط برخی از افراد می‌گردد. در صورت مصرف مکرر، تحمل متادون می‌تواند به سرعت ایجاد شود بدین معنی که مصرف کننده برای دستیابی به تاثیرات مورد نظر نیاز به مقدار داروی بیشتری دارد.
بعد از اینکه بدن برای داشتن عملکرد عادی متکی به متادون شد، وابستگی به آن ایجاد شده است. افراد وابسته به متادون در صورت ترک این دارو علائم آن را تجربه خواهند کرد.
علائم ترک اعتیاد به این دلیل رخ می‌دهند که بدن باید چگونگی عملکرد بدون متادون در سیستم خود را مجدداً فرا بگیرد. در حالی که بدن تلاش می‌کند عملکردهای عادی خود را بازیابی کند، علائم ناراحت کننده‌ی ترک اعتیاد رخ می‌دهند که می‌تواند این فرایند را دشوار نماید.
از آنجایی که فرایند ترک می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی شود، به مصرف کنندگان متادون توصیه می‌شود که سم زدایی را در یک محیط پزشکی انجام دهند. بیشتر برنامه‌های درمانی سرپایی و یا بصورت بستری سم زدایی پزشکی را ارائه می‌کنند که می‌تواند به کاهش شدت علائم ترک متادون کمک کند.
فرایند ترک برای هر شخصی متفاوت است. علائم و مدت زمان ترک بسته به شدت و مدت زمان اعتیاد مصرف کننده متغیر هستند. تحمل و شیمی بدن فرد نیز بر علائم و مدت زمان فرایند ترک تاثیر می‌گذارند.
علائم ترک
علائم ترک متادون شبیه به علائم مواد مخدر دیگر مانند هروئین و مورفین است، اما بطور معمول شدت کمتری دارد. علائم ترک متادون معمولاً متوسط و شبیه به آنفولانزا هستند.
علائم شایع عبارتند از:
- لرز
- تب
- اضطراب
- دردهای عضلانی
- حالت تهوع و استفراغ
- تعریق
- ضربان قلب سریع
- معده درد
- کج خلقی
- پارانویا یا هذیان گویی
- اسهال
- هوس‌های شدید
- بی‌خوابی
- توهم
- افسردگی
افراد با اعتیاد شدیدتر به متادون احتمالاً علائم جدی‌تری را تجربه می‌کنند. در صورتی که مصرف کننده به چند ماده معتاد باشد، فرایند ترک ممکن است طولانی‌ترو شدیدتر باشد.
مدت زمان ترک
علائم معمولاً ظرف ۲۴ ساعت از آخرین زمان دوز مصرفی بروز پیدا می‌کنند. هرچند خارج شدن متادون از بدن مصرف کننده می‌تواند ۱۵ تا ۶۰ ساعت به طول بیانجامد. برای برخی افراد ممکن است شروع ترک متادون چند روز طول بکشد.
علائم ترک اعتیاد معمولاً ۳ تا ۶ ساعت هفته وجود دارند، اما این فرایند می‌تواند برای افراد با اعتیاد شدید مدت بیشتری ماندگار باشد.
۷ تا ۱۰ روز اول بدترین زمان است و علائم جسمانی شبیه به آنفولانزا و علائم روانی ناراحت کننده مانند اضطراب و هذیان گویی رخ می‌دهند. طی هفته‌های بعد، علائم ترک به تدریج برطرف می‌شوند.
در جدول زیر روند پیشرفت ترک آنی متادون مشخص است:
| ۲۴ ساعت اول | علائم ترک معمولاً ظرف یک روز بعد از آخرین دوز متادون آغاز می‌شوند. علائم جسمی مانند لرز، تب، ضربان قلب سریع و دردهای عضلانی در این زمان بروز پیدا می‌کنند. |
| روزهای ۲ تا ۱۰ | طی هفته‌ی بعد و پس از آن، هوس و گرایش به متادون قوی خواهد بود. مصرف کنندگان معمولاً دچار پارانویا، توهم و بی‌خوابی و نیز کج خلقی و اضطراب می‌گردند. علائم جسمی شبیه به آنفولانزا ماندگاری زیادی داشته اما بعد از یک هفته بهتر می‌شوند. |
| روزهای ۱۱ تا ۲۱ | در این زمان، بیشتر علائم جسمی باید شروع به برطرف شدن کنند. مصرف کنندگان ممکن است همچنان گرایش زیادی به دارو داشته باشند و دچار افسردگی شوند. افسردگی می‌تواند شدید شود و برخی بیماران ممکن است در داشتن احساس خوشی یا تحریک شدن مشکل داشته باشند. |
| روز ۲۲ به بعد | در صورتی که هرگونه علائم باقی بماند، بسیار خفیف خواهند بود. افسردگی ممکن است همچنان بصورت متناوب به مدت چند هفته باقی بماند تا بدن به زندگی بدون متادون تطبیق پیدا کند. |
درمان دارویی ترک متادون
پزشک می‌تواند درمان‌هایی را برای تسکین علائم ترک ارائه کند. این درمان‌ها احتمال بهبودی کامل را افزایش می‌دهند. بوپرنورفین، نالوکسون و کلونیدین داروهایی هستند که به منظور کوتاه کردن فرایند ترک و تسکین برخی از علائم مرتبط با آن استفاده می‌شوند.
متادون درمانی هدایت شده
به علت خطر سوء استفاده و مصرف بیش از حد متادون، متادون درمانی تنها برای افرادی که در یک برنامه درمانی مورد تایید دولت ثبت نام کرده باشند، در دسترس است. پزشک مصرف متادون و واکنش به آن را کنترل می‌کند تا مطمئن شود که فرایند ترک بی‌خطر و موثر است. پزشک درمان را تا زمانی که بدن دیگر نیازی به متادون ندارد ادامه می‌دهد.
حمایت عاطفی
حمایت گروهی می‌تواند برای بهبود طولانی مدت بسیار مهم باشد. در برخی موارد، ممکن است حمایت زیادی را از خانواده‌ی خود دریافت نکنید زیرا قادر به درک شرایط شما نیستند. جست‌جو برای سایر مصرف کنندگان متادون که در حال بازیابی هستند می‌تواند به یافتن افرادی که آنچه شما تجربه می‌کنید را درک می‌کنند بیانجامد که به ادامه‌ی این مسیر به شما کمک خواهد کرد.
سم زدایی متادون
سم زدایی متادون هنگامی که در یک مرکز درمانی یا بیمارستان انجام شود بیشترین کارایی و امنیت را دارد.
مصرف کنندگان متادون همواره باید تحت نظارت یک پزشک سم زدایی را انجام دهند تا از تهدید کننده شدن علائم ترک جلوگیری شود.
بیشتر روش‌های سم زدایی پزشکی کاهش تدریجی دارو یا کاهش دوز مصرفی را در طول چند هفته ارائه می‌کنند. این روش باعث کاهش شدت علائم ترک شده و معمولاً توصیه به استفاده از این روش به جای ترک سریع و ناگهانی می‌گردد. هرچند کاهش تدریجی دارو مدت بیشتری طول می‌کشد.
ممکن است پزشک داروهای دیگری مانند بوپرنورفین یا کلونیدین را برای کمک به فردی که در حال ترک متادون است تجویز کند.
فرایند سم زدایی متادون با بوپرنورفین شامل استفاده از سابوکسون و سوبوتکس است و از روشی به نام بوپرنورفین درمانی استفاده می‌شود. یک دوره درمانی معمول بصورت زیر است:
- بلافاصله
سوبوتکس برای ۱۲ تا ۲۴ ساعت اول بعد از قطع مصرف متادون تجویز می‌شود.
- بعد از ۲۴ ساعت
سوبوتکس بعد از درمان اولیه با سوبوتکس تجویز می‌شود. سوبوتکس حاوی نالوکسون است که از اوردوز مواد مخدر جلوگیری کرده و مانع استفاده نامناسب سابوکسون می‌گردد.
- مرحله نهایی
بطور معمول بوپرنورفین درمانی به مدت ۳۰ روز ادامه می‌یابد و در این زمان گرایش به متادون و مواد مخدر از بین می‌رود.
اهمیت پیشگیری از برگشت
بعد از اینکه مصرف متادون قطع شد، عدم برگشت به مواد مخدری که قبلاً استفاده می‌شده بسیار مهم است. افرادی که از سوء مصرف مواد مخدر بهبود می‌یابند بیشتر از افراد عادی در خطر مرگ هستند.
