ترک اعتیاد به قرص یا شربت استامینوفن کدئین، مسکن و مخدر دارویی

اگر چه بعضی از داروهای اپيوئید (آرام‌بخش یا افیون) اغلب برای کنترل درد تجویز می‌شوند، اما اگر فردی دستورالعمل‌های پزشک خود را برای مصرف کدئین نادیده بگیرد، ممکن است متحمل نتایج ویرانگری شود. در طول چند دهه گذشته، سوء مصرف اپیوئید و اعتیاد در سراسر کشور به شدت افزایش یافته است، زیرا استفاده‌کنندگان تلاش می‌کنند تا اثرات رضایت‌بخش داروها را به دست آورند. غلبه بر وابستگی یا اعتیاد به کدئین به درمان پزشکی نیاز دارد. مهم است که شما برنامه توانبخشی مناسب را پیدا کنید – برنامه‌ای که نیازهای بهبودی شما را برآورده کند.

هدف از درمان اعتیاد به کدئین کمک به سم زدایی جسمی از دارو و همچنین درمان روانی اعتیاد بیماران است. به این ترتیب، ابزارهای رهایی از اعتیاد به بیماران کمک می‌کنند تا بدانند که چطور از کدئین‌ها سوءاستفاده می‌کنند و چگونه می‌توانند رفتار خود را تغییر می‌دهند.

البته در کنار تمام این موارد باید اضافه کرد قرص استامینوفن کدئینی که در ایران در داروخانه‌ها و بدون نسخه پزشک در دسترس است، به دلیل خلوص پایین عوارض چندانی ندارد و به شدت کدئین خالص اعتیادآور نیست. با این حال بهتر است با احتیاط مصرف شود

کدیین چگونه اعتیاد ایجاد می‌کند؟

کدئین به مدت زیادی برای درمان سرفه و سرماخوردگی مورد استفاده قرار گرفته و گاهی اوقات برای تسکین درد، مخصوصا برای کاهش درد کمر تجویز شده است. با این حال، اثرات سرخوشی‌آور کدیین در هنگام استفاده در مقادیر زیاد، آن را به یک داروی خطرناک برای سوء مصرف در زمانی که بدون نظارت پزشک استفاده می‌شود، تبدیل کرده است. کدئین به همان شیوه‌ای که مواد آرام‌بخش مانند هروئین با گیرنده‌های سلولی ارتباط برقرار می‌کنند، بر آنها تأثیر می‌گذارد. برخی از معتادان به هروئین مقدار زیادی از کدئین را برای کمک به کاهش علائم ترک استفاده می‌کنند. کدئین نباید بدون نظارت متخصصان پزشکی مورد استفاده قرار گیرد.

موارد زیر در بسیاری از داروهای بدون نسخه یافت می‌شوند، از جمله:

• تیلنول با کدئین
• کدالجین
• مرسیندول
• نوروفن پلاس
• پانادین
• پيروفن
• شربت‌های سرفه کدئین تجویزی و بدون نسخه

کدئین می‌تواند به‌صورت قرص یا مایع، تزریق زیر وستی یا عضلانی، و یا به عنوان یک افزودنی به ماری جوانا مصرف شود. کدئین به گیرنده‌های سیستم عصبی مرکزی می‌پیوندد که معمولا با مواد آرام‌بخش فیزیولوژیکی بدن مانند اندورفین‌ها و انکفالین‌ها پیوند می‌خورند. سوءاستفاده از کدئین رایج است، زیرا در دوزهای بالا، می‌تواند احساس سرخوشی ایجاد کند.

اووردوز (مصرف بیش از حد) کدئین

کدئیدین موجب احساس سرخوشی و آرامش می‌شود. مصرف بیش از حد کدئیدین زمانی اتفاق می‌افتد که به اندازه‌ای از دارو مصرف کنید که منجر به بروز عوارض جانبی خطرناک و حتی مرگ شود. از آنجایی‌که یک سوء استفاده تنها می‌تواند مرگبار باشد، اگر شما یا کسی که از او مراقبت می‌کنید، در حال مبارزه با اعتیاد به کدیین است، نسبت به علائم مصرف بیش از حد آن به‌طور ویژه هشیار باشید. در صورتی‌که مشکوک به سوء مصرف شدید، به‌سرعت تقاضای کمک پزشکی اورژانسی نمایید.

البته باید توجه داشت که این عارضه به ندرت در ایران دیده می‌شود زیرا کدئین به‌صورت دوره ای مصرف نمی‌شود بلکه به عنوان مسکن صورت گهگاه و بدون نسخه به مصرف می‌رسد.

برخی از اثرات اووردوز ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تغییر وضعیت روحی مانند خستگی، خواب آلودگی و گیجی.
• احساس سرگیجه و سبک‌سر بودن.
• مشکلات تنفسی که می‌تواند از تنفس آهسته و پرزحمت تا عدم تنفس باشد.
• پوست سرد و مرطوب.
• ناخن‌ها و لب‌هایی با ته‌رنگ آبی.
• اسپاسم معده و روده.
• یبوست.
• مردمک چشم منقبض.
• فشار خون پایین و ضربان ضعیف.
• عدم پاسخگویی و کما.

شایع‌ترین علت مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد مواد افیونی، نارسایی تنفسی است که در آن کاربر قادر به تنفس کردن نیست. علاوه بر تلفات و آسیب‌های ناشی از تروما (سقوط، حوادث خودرویی)، سوء مصرف غیرکشنده مواد مخدر می‌تواند به روش‌های مختلف به بدن آسیب برساند، از جمله:

• آسیب مغزی ناشی از کمبود اکسیژن.
• تشنج.
• نارسایی کبد.
• نارسایی کلیه.
• هیپوترمی (کمبود ناهنجار حرارت بدن).
• تورم ریوی.
• از کار افتادگی عضلات اسکلتی.

علاوه بر خطرات مصرف بیش از اندازه کدئین، سایر خطرات شامل ترکیب داروهای مرتبط با کدئین است. به عنوان مثال، هنگامی‌که عنصر تایلنول از داروهای ترکیبی مانند تایلنول #3 و تایلنول #4 (هر دو تایلنول با کدئین) بیش از حد مصرف شود، ممکن است منجر به نارسایی مرگبار کبد ناشی از از سم استامینوفن شود.

در صورت مصرف بیش از اندازه کدئین چه کاری باید انجام دهم

خطر مرگ و یا آسیب جدی ناشی از مصرف بیش از حد کدیین به اندازه‌ای بزرگ است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. (البته این درمورد کدئین با دوز بالا صدق می‌کند و درباره کدئین‌های موجود در داروخانه‌ها در ایران)

هنگامی‌که علائم و نشانه‌ها مؤید استفاده بیش از حد کدئین بودند، فورا اقدام کنید. با اورژانس تماس بگیرید و آماده ارائه اطلاعات زیر شوید:

• سن، وزن و وضعیت فرد.
• نام و دوز دارو.
• آیا دارو برای فرد تجویز شده یا خیر.
• چه مقدار دارو و در چه زمانی مصرف شده است.

در حالی‌که منتظر کمک اورژانس هستید، گام‌هایی را برای اطمینان از ایمنی انجام دهید. برای مصرف بیش از حد کدئین، به‌طور کلی ایمنی به معنی پشتیبانی از تنفس است. برای کاهش خطر تنفس، فرد را به پهلو خوابانده و راه تنفسی را تمیز کنید. اگر میزان تنفس به کمتر از 10 عدد در دقیقه کاهش یافت، ممکن است پرسنل اورژانس به شما توصیه کند که به بیمار نفس نجات بدهید. در صورت عدم تنفس، بلافاصله CPR را آغاز کنید.

هنگامی‌که در اتاق اورژانس هستید، پزشکان به منظور بررسی وجود دارو یا مواد مخدر دیگر، بیمار را ارزیابی می‌کنند و تاریخچه پزشکی بیمار را برای دانستن هر گونه مسائل بهداشتی اساسی در نظر می‌گیرند. شما باید انتظار بررسی‌های تشخیصی از جمله آزمایشگاه و مطالعات تصویربرداری را داشته باشید.

آنها ابتدا به شرایط تهدید کننده زندگی (مخصوصا مسائل تنفسی) می‌پردازند و گاهی اوقات با استفاده از زغال چوب فعال، به کاهش جذب دارو در معده کمک می‌کنند. نالوکسن، پادزهر اپیوئید، ممکن است به منظور مغلوب کردن اثرات تهدید کننده زندگی مورد استفاده قرار گیرد.

هنگامی‌که موقعیت تثبیت شد، فرد ممکن است به یک مرکز معالجه یا ترک منتقل شود. بعضی از افراد به سایر فرصت‌های درمانی، یا اطلاعاتی در باره آنها ارجاع داده می‌شوند.

سم زدایی و ترک کدئین

هر زمانی که شما وابسته به یک ماده فیزیکی اعتیادآور شدید، در صورت توقف استفاده از آن، علائم احتمالی ترک را تجربه خواهید کرد.

علائم ترک برای مصرف کنندگان کدئین می‌تواند از خفیف تا شدید باشد.

در حالی‌که علائم ترک کدئین می‌تواند بسیار ناراحت کننده باشد، معمولا تهدیدکننده زندگی نیستند. به احتمال زیاد افرادی که برای مدت طولانی کدیین مصرف کرده‌اند یا افرادی که مشکلات سلامتی دارند، علائم شدیدتری را تجربه خواهند کرد.

علائم ترک می‌تواند شامل هر کدام از موارد زیر باشد:

• نوسانات خلقی.
• بی‌قراری، بی‌خوابی.
• آبریزش بینی، چشم‌های پر اشک.
• تهوع، گرفتگی معده، استفراغ.
• اسهال
• از دست دادن اشتها و از دست دادن وزن.
• دردها.

ترک مواد آرام‌بخش می‌تواند یک فرایند بسیار ناخوشایند باشد. سم زدایی در یک مرکز توانبخشی تحت نظارت یک متخصص پزشکی می‌تواند به کاهش ناراحتی این روند کمک کند.

داروهای ترک کدئین

پزشکان ممکن است به منظور مدیریت عوارض ترک در طول سم زدایی از درمان جایگزین اپیوئید کمک بگیرند. این به این معنی است که به شما داروهایی تجویز می‌شود که به‌طور خاص برای کمک به بدن شما برای تحمل اثرات ترک اپیوئید است. این داروها باید در کنار روانپزشکی مجاز مورد استفاده قرار گیرند. داروهای تجویز شده رایج برای سم زدایی اپیوئید عبارتند از:

• متادون - این دارو به کاهش میل کمک می‌کند.
• بوپرنورفین - این دارو که به‌طور معمول با نام تجاری سوبوتکس شناخته شده است، باعث کاهش علائم و کوتاه شدن دوره سم زدایی می‌شود.
• کلونیدین - این دارو به مدیریت علائم فیزیکی و روانی کمک می‌کند.
• نالترکسون - این دارو به پیشگیری از عود بیماریکمک می‌کند.

معالجه و درمان اعتیاد به کدئین

اگر می‌خواهید بدانید که در یک برنامه توانبخشی باید چه انتظاری داشته باشید، با یک متخصص درمان که می‌تواند به روشن‌سازی این موضوع کمک کند، مشورت کنید. یک متخصص همچنین می‌تواند به شما در چگونگی مدیریت اثربخش علائم ترک کدئین کمک کرده و اولین مراحل بهبودی را برای شما بسیار راحت‌تر کند. هر فردی که با اعتیاد به کدئین مبارزه می‌کند با دیگری متفاوت است، و بنابراین مهم است که گزینه‌های موجود را درک کنید.

به‌طور کلی، متخصصان درمان سه گزینه را برای توانبخشی داروهای تجویزی توصیه می‌کنند. هر گزینه دارای مزایای منحصر به فرد خود است. رایج‌ترین گزینه‌ها عبارتند از:

توانبخشی از طریق بستری شدن

به‌طور معمول، شدیدترین- و گران‌ترین- فرم توانبخشی، درمان از طریق بستری شدن است و نیازمند این است که بیمار معتاد برای مدت زمان مشخصی (که اغلب از پیش تعیین می‌شود)، در یک مرکز زندگی کند. این مدت می‌تواند بسته به نیازهای فردی، پیشرفت و پوشش بیمه توانبخشی متفاوت باشد.

نقطه قوت اصلی توانبخشی از طریق بستری شدن، مراقبت شبانه‌روزی توسط متخصصان اعتیاد در مرکز است. این نظارت دقیق حرفه‌ای می‌تواند به خصوص در طول فرایند سم زدایی مفید باشد، زیرا شما در هنگام شروع اقامت خود با علائم ناخوشایند ترک اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کنید.

توانبخشی سرپایی

درمان سرپایی شما را قادر می‌سازد تا زندگی خود را در خانه، محل کار، و یا محیط مدرسه در زمانی که رو به بهبود هستید در حالت تعادل نگه دارید. به عنوان مثال، ممکن است شما از محل کار به خانه برگردید و سپس برای شرکت در جلسات درمانی خود به مرکز بروید. مهم نیست که چند ساعت در مرکز هستید، پس از آن می‌توانید به خانه بازگردید.

این سطح پایین از پاسخگویی برای بیمارانی مناسب‌تر است که اعتیاد خیلی شدیدی به مصرف کدئین نداشته و در محیط‌هایی  هستند که مانعی برای بهبودی ایجاد نمی‌کنند. (به عنوان مثال، اگر شما به عنوان متصدی بار کار می‌کنید و از اعتیاد به الکل رنج می‌برید، احتمالا ایده خوبی برای شما نیست که هر روز به سر کار بروید).

درمان گروهی مجزا

اگر چه برخی از مزایای استفاده از گروه درمانی بر درمان فردی وجود دارد، شما می‌توانید بهترین نتیجه را از هر دو دریافت کنید. برخی از گروه‌های درمانی بر روی یک داروی خاص یا مجموعه‌ای از اختلالات مشترک تمرکز می‌کنند. در بسیاری از موارد، ممکن است برای یک معتاد در حال بهبودی پیدا کردن شیوه درمان در کنار سایر افرادی که در حال معالجه برای ترک همان ماده هستند، مفید باشید. درمان گروهی که به‌طور معمول به عنوان یک برنامه تکمیلی برای برنامه بستری شدن یا سرپایی استفاده می‌شود، این امکان را فراهم می‌آورد که اعتیاد خود را با یک گروه پشتیبان از افرادی که با مشکل شما آشنا هستند، مورد هدف قرار دهید.

انواع مراکز درمان اعتیاد

اکثر مراکز توانبخشی مواد مخدر به یکی از سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:

درمان اختلالات همزمان همگرا

برای برخی از معتادین اپیوئید، اعتیاد با یک اختلال روانی مانند افسردگی، اضطراب یا اختلال در خوردن مقارن می‌شود. در این موارد، اثرات اعتیاد و اختلال روانی همدیگر را تشدید می‌کنند. بدون تشخیص مناسب، اختلالات روانی همزمان می‌تواند توانبخشی سوء مصرف مواد را پیچیده‌تر کند.

اگر یک مسئله بهداشتی روانی همزمان داشته باشید، ممکن است متخصص پزشکی شما توصیه کند که یک برنامه درمان ترکیبی را انتخاب کنید. این روش درمان تشخیص دوگانه، تمام اختلالات شما را پشت سر هم، و نه به‌صورت همزمان مورد توجه قرار می‌دهد.

یکی از روش‌های متداول درمان ترکیبی، درمان شناختی رفتاری (CBT) است. این درمان به شما کمک می‌کند تا الگوهای ذهنی منفی را که اختلالات روحی و اعتیاد شما را تقویت می‌کنند شناسایی کنید. با گذشت زمان، که در درمان پیشرفت می‌کنید، این الگوهای تفکر منفی راه را برای الگوهای سالم‌تر باز می‌کنند.

پیشگیری از عود اعتیاد به کدئین

همان‌طور که در مورد دیگر موارد اعتیاد به اپیوئید نیز وجود دارد، اعتیاد به کدیین می‌تواند بسیار تحمیلگر باشد، به نحوی که ممکن است فرد پس از یک دوره رهایی، مجددا اعتیاد پیدا کند. در حین توانبخشی اعتیاد، متخصصان درمان می‌توانند در ایجاد یک برنامه پیشگیری از بازگشت با هدف جلوگیری از میل و آموزش مهارت‌های زندگی هشیارانه کمک کنند. همان‌طور که در مسیر برنامه بهبود خود پیش می‌روید، تیم درمان شما یک برنامه مراقبت شخصی پس از درمان را برای شما آماده می‌کند.

آنها یک شبکه پشتیبان خانگی برای شما ایجاد می‌کنند تا بعد از خروج از نظارت مرکز بر آن تکیه کنید. این شبکه ممکن است شامل یک پزشک، یک درمانگر، جلسات گروهی منظم و غیره باشد. یک برنامه با کیفیت مراقبت پس از درمان، راهبردهای زندگی عاقلانه، بازگشت به مدرسه یا کار و شناسایی عوامل محرک اعتیاد را ارائه می‌دهد.