تاثیر اعتیاد بررفتار انسان:پرخاشگری ورفتارهای پرخطر ناشی ازموادمخدر

تاثیرات منفی فیزیکی و روانی مصرف الکل و سایر موادمخدر به خوبی اثبات شده‌اند. مصرف چنین موادی ممکن است منجربه غش، مسمویت، اوردوز و مرگ، وابستگی فیزیکی و روانی نظیر آسیب اندام‌های حیاتی ازجمله مغز، قلب و کبد، ناتوانی در یادگیری و یادآوری اطلاعات و یا مشکلات روانشناختی نظیر افسردگی، روان‌پریشی و اضطراب شدید شود.

چگونه اعتیاد به مواد موجب تغییر در رفتار می‌گردد؟

اعتیاد به مواد می‌تواند نحوه نگرش افراد را تغییر داده و در برخی مواقع با ایجاد تغییر در ظاهر فرد می‌تواند هشداری برای خانواده باشد که خبر از اعتیاد درپس این ظاهر می دهد. گاهی اوقات اعتیاد منجربه تغییرات اساسی در رفتار انسان شده و زنگ خطر سیستم هوشیاری خانواده را به صدا در می‌آورند. 5 نوع تغییرات رفتاری وجود دارند که ممکن است با اعتیاد به مواد مخدر غیرقانونی مرتبط باشد. هر فردی که علائم تاثیر مواد مخدر بر رفتار را از خود نشان دهد ممکن است برای بهبود به کمک نیاز داشته باشد.

احتیاج بیشتر به حفظ حریم خصوصی

رفتارهای یک معتاد معمولا به‌صورت مرموز هستند. به‌عنوان مثال، افراد معتاد ممکن است برای بدست آوردن مواد مجبور به دزدی یا دروغ گفتن شوند یا مصرف مواد را از افراد  صاحب قدرت پنهان کنند. بنابراین معمولا این قبیل افراد نیاز فزاینده‌ای به تنها بودن را رشد می‌دهند و گاهی ممکن است ساعت‌ها برای تمدید مصرف مواد اعتیادی شان، تنها در یک اتاق درب بسته، اداره و یا سرویس بهداشتی به سرببرند.

نوسانات خلقی

بیشتر مواد اعتیادآور مرکز لذت در مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهند. در نتیجه افرادی که مواد مصرف می‌کنند بعد از هربار استفاده احساس سرخوشی فراوانی به آن‌ها دست می‌دهد. متاسفانه اعتیاد می‌تواند به قسمت‌هایی از مغز که با پاداش و لذت در ارتباط است آسیب برساند. مغزی که به این طریق تغییر یافته باشد ممکن است بدون مواد قادر به یافتن لذت نباشد. این امر موجب  می‌شود افراد معتاد دچار نوسانات خلقی شده و بین 2 حالات افسردگی عمیق ترک و دوره‌های خوشی ناشی از مصرف مواد بسر ببرد. افرادی که ناراحت به خانه می‌آیند و بعد از سپری کردن لحظات تنهایی احساس شادی به آن‌ها دست می‌دهد به احتمال زیاد معتاد هستند.

فقدان مهارت‌های مدیریت خشم

هر فردی ممکن است در زندگی دچار کج خلقی شود خصوصا اگر زندگی بر وفق مراد نباشد. گاهی اوقات تغییراتی در قسمت‌هایی از مغز افراد معتاد رخ می‌دهد که مسئول پرخاشگری است. این تغییرات باعث میشود فرد معتاد بطورمداوم عصبانی شده و از کوره در برود. به عنوان مثال، طبق یکی از آزمایشاتی که انجام شده‌بود، افرا معتاد بالاترین نمره را در بخش خشم و کمترین نمره را در قسمت کنترل خشم کسب کرده بودند. این قبیل افراد به دلیل اعتیاد ممکن است داد و فریاد کنند یا رفتارهای پرخطر فیزیکی از خود بروز دهند.

ریسک کردن

مصرف مواد بسیار گران است. از طرفی هر فرد معتادی مجبور است برای تهیه مواد و حفظ اعتیاد به هر جرمی مرتکب شود. بنابراین در چنین شرایطی غیرمعمول نیست که افراد معتاد:

• از اعضای خانواده پول دزدی کنند.
• مواد از دوستان خود بدزدند.
• از فروشگاه‌ها لباس دزدیده و برای تهیه مواد بفروشند.
• از ماشین و خانه‌های مردم سرقت کنند.

از آن‌جایی که افراد معتاد به مواد مصرفی خود نیاز فیزیکی دارند بنابراین بروز چنین رفتارهای پرخطری موجه به نظر می رسد. این افراد  حتی ممکن است نتوانند خود را کنترل کنند. چنین ایده‌هایی حتی اگر واقعا معقول نباشند اما طبیعی به نظر می‌رسد.

بی علاقگی

از آن‌جایی که اعتیاد در ذهن فرد معتاد از هر چیزی با اهمیت‌تر است بنابراین به یکی از مهمترین توجهات و تمرکزات فکری او تبدیل می‌شود. چنین افرادی  ممکن است با دوستان خود ارتباط برقرار نکنند، دوست نداشته باشند با فامیل معاشرت کنند و تمایلی به حضور در کلاس درس و محل کار نداشته باشند. تمام لحظات تنهایی این قبیل افراد به مصرف مواد صرف می‌شود و درنتیجه فرصت کافی برای فعالیت‌های دیگر زندگی ندارند. اگر فردی را می‌شناسید که چنین رفتارهایی را از خود نشان می‌دهد باید حتما به او کمک کنید. ما در مرکز ترک اعتیاد با ارائه خدمات درمانی و مشاوره با عزیزان فرد معتاد به بهبود آن‌ها کمک می‌کنیم. لطفا برای مشاوره با ما تماس بگیرید.

اختلال در قضاوت و جهت یابی

اختلال در قضاوت و جهت یابی که ناشی از مصرف الکل و سایر موادمخدر است با مشکلاتی نظیر توهین و تجاوزجنسی همراه هستند. دستگیر شدن، وحشی‌گری، سقوط، غرق شدن و سایر صدمات و همچنین قرار گرفتن در معرض عفونت‌های مقاربتی نظیر ایدز، روابط جنسی ناخواسته و بدون برنامه‌ریزی و حتی بارداری می‌توانند از مشکلات اعتیاد باشند. اعتیاد اعضای خانواده و یا دوستان می‌تواند برای دیگران نگران‌کننده باشد. الگوهای رفتارهای پرخطر و وابستگی به اعتیاد نه‌تنها در زندگی فرد معتاد اختلال ایجاد می‌کند بلکه می‌تواند تاثیرات منفی در فعالیت‌های علمی، رفاه عاطفی و زندگی دانشجویی او داشته باشد.

مصرف الکل

مصرف الکل نوعی اختلال پیشرونده است که در طی آن وابستگی جسمانی شکل می‌گیرد. حتی مصرف میزان بسیار کم الکل نیز می‌تواند عملکرد مغز، قضاوت، هوشیاری، تعادل و رفلکس‌های بدن را مختل کند. مصرف میزان زیاد الکل موجب اختلالات تنفسی و درنهایت مرگ می‌شود. مصرف مزمن الکل می‌تواند منجربه زوال عقل، ناتوانی جنسی، سیروز کبد و بیماری‌ قلبی شود. ترک الکل می‌تواند منتهی به اضطراب شدید، لرزش بدن، توهم و تشنج‌های خطرناک شود. برخی از عوارض منفی که ممکن است مصرف الکل در شما و یا حتی فرد دیگر ایجاد کند عبارتند از:

• خماری
• مشکلات تحصیلی، ترک تحصیل یا عقب افتادن از کلاس‌های درسی
• بحث و مجادله لفظی با دوستان
• مشارکت در فعالیت‌های جنسی ناخواسته یا محافظت نشده
• افزایش وزن، این امر ناشی از پرخوری نیست
• آسیب دیدن، درگیری و تجاوزجنسی
• صدمه زدن به اموال یا داشتن اموال صدمه دیده
• نیاز به درمان مسمومیت الکلی
• مواجه شدن با مشکل در دانشگاه یا با پلیس
• توهین یا تحقیر
• اختلال در خواب یا مطالعه
• افزایش تحمل وابستگی و اعتیاد
• مرگ ناشی از مسمومیت الکل یا آسیب‌های ناشی از الکل

تاثیرات منفی الکل در زنان بیشتر از مردان است  و می‌تواند آسیب بیشتری به آن‌ها وارد کند. علت این امر وجود درصد بالاتر چربی در بدن زنان است. الکل محلول در آب است بنابراین مقدار زیادی از آن بعد از نوشیدن وارد جریان خون زنان می‌گردد. از آن‌جایی که سیستم بدنی زنان با مردان فرق می‌کند، غلظت الکل تا هنگام رسیدن به مغز به میزان کمتری رقیق می‌شود. زنان 1 تا 3 روز قبل از دوره قاعدگی به‌راحتی مست می‌شوند. درنهایت از آن‌جایی که زنان در معده خود  فاقد آنزیم هیدورژن زدایی الکل هستند الکل بیشتری را در جریان خون خود جذب می‌کنند و این درحالی است که مقداری از الکل قبل از جذب در خون مردان تجزیه می‌شود. برخی از علائم هشدار وابستگی به الکل عبارتند از:

• استفاده مکرر
• نیاز به مصرف بیشتر الکل برای دستیابی به تاثیر سابق (تحمل)
• اختصاص دادن زمان برای برنامه‌ریزی کردن به مصرف الکل
• مصرف پول زیاد جهت خرید الکل
• عدم حضور در کلاس‌های درس یا انجام تکالیف
• تمایل به مصرف الکل علی‌رغم وجود پیامدهای منفی
• دوستی با افرادی که الکل زیادی مصرف می‌کنند و ترک دوستان قدیمی که الکلی نیستند
• عدم شاد بودن بدون مصرف منظم الکل

تمام مواردی که در بالا ذکر کردیم از علائم اخطاردهنده مصرف الکل هستند. اما از علائم فیزیکی ترک مصرف الکل می‌توان به اضطراب، لرزش، اختلالات خواب، توهم و تشنج اشاره نمود.

موادمخدر و سوء استفاده از موادمخدر تجویزی

مصرف موادمخدر غیرقانونی و سوء مصرف مواد تجویزی می‌تواند پیامدهای منفی اجتماعی، تحصیلی، روانی، فیزیکی، مالی و قانونی را دربرداشته باشد. ترکیب یا مصرف موادمخدر با الکل می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

ماریجوانا

غلظت تتراهیدروکانابینول یا همان THC در مار‌یجوانا بسیار متغیر بوده و بین 1 تا 9 درصد است. تتراهیدروکانابینول نوعی ماده محلول در چربی است و می‌تواند تا 3 هفته در ریه، کبد و اندام‌های تولید مثل و بافت مغز باقی بماند. دودکردن یا خوردن این ماده مخدر می‌تواند فرد را آرام کرده و روحیه او را افزایش دهد. مصرف ماریجوانا می‌تواند منجربه آرامش و تغییر خلق و خوی فرد شود. از دیگر عوارض مصرف ماده مخدر ماریجوانا می‌توان به هوشیاری حسی بالا، هیجان، تغییر ادراک و احساس گرسنگی (میل به تنقلات) اشاره کرد. غلظت زیاد THC می‌تواند موجب هذیان شود. تاثیرات ماری‌جوانا ممکن است براساس عوامل مختلف متغیر باشد:

• انتظارات مصرف کننده
• محیط اجتماعی
• تجربه قبلی مصرف کننده
• آسیب‌پذیری ژنتیکی مصرف کننده ( مصرف این ماده مخدر ممکن است مشکلات روانی فرد را تشدید نماید)
• روش مصرف (استنشاق یا خوردن)

ناراحتی‌های مرتبط با مصرف ماده ماریجوانا عبارتند از: خشکی دهان و چشم، افزایش ضربان قلب و علائم بصری مسمومیت نظیر چشم‌های خون آلود و پلک‌های پف کرده است. مشکلات دیگر شامل: اختلال در حافظه و یادگیری، مشکل تفکر و حل مساله، اضطراب و احساس کژپنداری، اختلال در هماهنگی عضلات و قضاوت، افزایش حساسیت به عفونت و خطرات رانندگی می‌باشند. ترکیب ماریجوانا با موادمخدر دیگر ازجمله الکل و مواد جویزی می‌تواند منجربه واکنشات ناخواسته یا افزایش تاثیرات منفی هر دو مواد شوند. ماری‌جوانا خواص اعتیادآوری دارد و تقریبا 10 تا 14 درصد از مصرف کنندگان به آن وابسته می‌شوند. تحمل به این ماده مخدر به‌سرعت در فرد افزایش می‌یابد. علائم ترک روانی و فیزیکی ماریجوانا شامل: تحریک‌پذیری، بی‌قراری، بی‌خوابی، حالت تهوع و خیال‌پردازی شدید می‌باشد. از علائم اخطاردهنده وابستگی به ماریجوانا می‌توان: مصرف مکرر، نیاز بیشتر به مصرف برای دستیابی به همان میزان تاثیرات سابق، اختصاص دادن زمان برای برنامه‌ریزی کردن به استفاده مواد، خرج کردن پول برای خریدن مواد، ترک تحصیل یا عدم انجام تکالیف به دلیل مصرف مواد، یافتن دوستان جدیدی که ماریجوانا مصرف می‌کنند و ترک دوستان سابق که معتاد نیستند و درنهایت عدم رضایت و خوشحالی بدون مصرف مواد را نام برد.

داروهای توهم‌زا

این دسته از داروها شامل فن سیکلیدین (PCP یا داروی گرد فرشته)، اکستازی و سایر انواع آمفتامین‌ها هستند که روی ذهن فرد تاثیر می‌گذارند. عوارض این داروها عبارتند از: اختلال درادراک و شناخت، کاهش هماهنگی عضلات، اختلال  و تناقض در گفتار فرد. مصرف روزانه و مزمن داروی فن سیکلیدین می‌تواند به مدت 6 ما یا حتی 1 سال منجربه مشکلات حافظه و اختلال گفتاری شود. افسردگی، اضطراب و رفتارهای پرخطر از مواردی هستند که ممکن است بروز کنند. وابستگی روانی زیاد به داروی PCP  ممکن است موجب اوردوز کردن زیاد دارو شود. مصرف میزان زیاد این دارو منجربه تشنج، کما و نارسایی قلب و ریه می‌گردد. دی اتیلامین اسید لیزرژیک (L.S.D. یا اسید)، مسکالین و سیلوسیبین (قارچ‌ها) باعث هذیان، توهم و درک متفاوت از زمان و فضا می‌شوند. تاثیرات فیزیکی این دارو شامل گشادشدن مردمک چشم، افزایش دمای بدن، ضربان قلب و فشار خون، کاهش اشتها، بی‌خوابی و لرزش بدن می‌باشند. واکنش‌های فیزیکی عبارتند از: ترس، سردرگمی، کژپنداری، اضطراب و از دست دادن کنترل. در برخی مواقع حتی بعد از ترک مواد نیز ممکن است فرد با تاثیرات آن مواجه شود.

کوکائین

مصرف کوکائین موجب آزادسازی دوپامین می‌شود. دوپامین یک پیام رسان عصبی است و مسول سیستم پاداش و لذت مغز است. کوکائین درحقیقت از طریق تحریک مغز مانع جذب دوپامین می‌شود. کوکائین در مصرف کنندکان موجب احساس سرخوشی، تحریک بیش از حد، اعتماد به نفس زیاد و هوشیاری می‌شود. اثرات لذت‌بخشی کوکائین خیلی سریع کم‌رنگ شده و منجربه علائم ترک نظیر تحریک‌پذیری، اضطراب، بی‌قراری، درد فیزیکی، بی‌خوابی، افسردگی، کژپنداری یا خشونت می‌گردد. کوکائین بسیار اعتیادآور است و به‌عنوان یکی از قوی‌ترین موادمخدر محسوب می‌شود. از دیگر عوارض این ماده مخدر می‌توان به: افزایش فشارخون، ضربان قلب و تنفس و بالارفتن خطر تنگی نفس، سکته مغزی، تشنج، حملات قلبی و مرگ اشاره کرد.

داروهای محرک

مصرف طولانی‌مدت داروهای محرک به میزان بسیار زیاد می‌تواند منجربه سایکوز آمفتامین که شامل هذیان، توهم و پارانویا است شود. داروهای محرک تجویزی معروف به "استروئیدهای تحصیلی" داروهایی هستند که برخی از دانشجوها برای بهبود عملکرد تحصیلی مصرف می‌کنند. این داروها عموما جهت درمان اختلال کمبود توجه (ADD) یا اختلال نقض توجه و بیش فعالی (ADHD) تجویز می‌شوند و باید طبق تجویز و تحت نظارت مداوم پزشکی مصرف شوند. مصرف این قبیل داروها بدون تجویز پزشک خلاف قانون فدرال است. افرادی که این داروها را به اشتراک می‌گذارند یا می‌فروشند درحقیقت از مزیت پزشکی دارو سوء استفاده کرده، قانون را نقض کرده و درصورت دستگیری متحمل مجازات شدیدی خواهند شد.

داروهای آرام بخش

باربیتورات‌ها و بنزودیازپین‌ها 2 گروه دارویی آرام بخش هستند که بیش از همه تجویز می‌شوند. باربیتورات‌ها شامل فنوباربیتال، سکنوال و آمیتال و بنزودیازپین‌ها شامل آتیوان، دالمانه، لیبریم، زاناکس، والیوم، هالسیون و رستوریل هستند. این داروها جهت اهداف پزشکی و کاهش اضطراب و ایجاد خواب مصرف می‌شوند. مصرف طولانی‌مدت و میزان بسیار زیاد چنین داروهایی می‌تواند وابستگی فیزیکی و روانی در فرد ایجاد کند. مصرف بنزودیازپین‌ها می‌تواند موجب لکنت زبان، عدم تمرکز و هماهنگی عضلات بدن شود. مصرف داروهای ضدافسردگی همراه با الکل می‌تواند منجربه کما و مرگ  احتمالی شود.

موادمخدر

موادمخدر شامل هروئین، متادون، مورفین، کودئین، اکسی کونتین، ویکودین، فنتانیل و تریاک هستند. دکسترومتورفان در شربت سرفه با مواد مخدر درارتباط است. مصرف مواد مخدر علاوه‌بر ایجاد حس سرخوشی می‌تواند موجب خواب‌آلودگی، حالت تهوع و استفراغ شود. تاثیرات اوردوز این مواد عبارتند از: تنفس ضعیف و کوتاه، پوست سرد و مرطوب، تشنج، کما و مرگ احتمالی است. وابستگی فیزیکی و روانی به مادمخدر بالا است و علائم ترک آن‌ها شامل آب ریزش چشم و بینی، کاهش اشتها، تحریک‌پذیری، لرزش، ترس، گرفتگی عضلات شکمی و اسهال، حالت تهوع و تعریق می‌باشند. استفاده از سرنگ یا سوزن آلوده برای تزریق موادمخدر می‌تواند بستر ابتلا به عفونت‌های خطرناک خونی نظیر ایدز، اچ آی وی و هپاتیت را فراهم نماید. این خانواده‌ی موادمخدر با اختلال در عملکردهای اندام‌های حیاتی نظیر قلب، مغز و ریه‌ها شایع‌ترین علل مرگ و میر ناشی از مصرف مواد شناخته شده‌اند.